Het recente Metafoor-rapport over grondexploitaties in Wijdemeren staat vol boeiende informatie. Zo heeft het ook een en ander te zeggen over sociale woningbouw, o.a. over de mogelijkheid voor projectontwikkelaars om hun verplichtingen af te kopen.
In de Woonvisie Wijdemeren 2016-2020 staat dat bij nieuwe woningbouwplannen uitgegaan moet worden van minimaal 1/3 betaalbare woningen. Dat lijkt niet zo goed te lukken.* Die eis blijkt ook eenvoudig te omzeilen; je kunt die verplichting in sommige gevallen kennelijk afkopen. Je moet dan een storting doen in een of ander potje. Het zal misschien niet zo vaak gebeuren, maar Metafoor noemt twee opvallende zaken ten aanzien van de regeling over de afkoop van het aantal sociale woningen.
- “De storting is pas vereist voor woningen vanaf €275.000, hetgeen een betrekkelijk hoog bedrag is om een woning als sociale koop aan te merken.”
- “De storting ad 4% is een relatief laag percentage. Met dit percentage ontstaat er financieel een antiprikkel op het realiseren van woningen in de sociale sector.”
Er moet ergens een beleidsnotitie zijn over de mogelijkheid tot afkoop van sociale woningbouw, maar die is niet te vinden op de gemeentelijke website, en het Metafoor-rapport doet helaas niet aan bronvermelding. Ook weten we niet hoe vaak er gebruik gemaakt wordt van afkoop. Wel is duidelijk dat het grensbedrag van 275.000 veel hoger is dan wat gehanteerd wordt in de eigen Woonvisie van Wijdemeren en in die van de Regio. Daarin wordt een woning tot €180.000 als nog ‘betaalbaar’ aangemerkt. En het percentage van 4% ligt in veel andere gemeenten zeker 2 à 3 keer zo hoog.
Waar het op neerkomt is dat de gemeente het te makkelijk maakt om af te wijken van de 1/3 regel. Vandaar ook de terechte aanbeveling in het Metafoor-rapport: maak de mogelijkheid om sociale woningbouw af te kopen tot een grote uitzondering. En als je het al toestaat, maak het dan een heel stuk duurder en dus onaantrekkelijker voor projectontwikkelaars. Want op Engelse toestanden zitten we hier niet te wachten.
*In het Woningbouwprogramma 2016-2025 zoals gepresenteerd op blz. 15 van onze eigen Woonvisie Wijdemeren 2016-2020 staat een tabel waaruit blijkt dat slechts 266 van de 1416 nieuwe huur- en koopwoningen ‘betaalbaar’ zullen zijn. Dat is 18,8%.