Dinsdag nam Alexander Pechtold afscheid van het het leiderschap van D66. In de media wordt hij bejubeld. Geweldig zoals hij D66 van nul naar 19 zetels liet groeien. Prima, zoals hij in het debat pal stond voor de democratie. Mooi dat zijn partij zo gegroeid is. Gefeliciteerd! Maar toch wat rafelrandjes.
In het grote afscheidsinterview in Vrij Nederland zegt Alexander:
“Van Mierlo zei ook dat hij “met het pistool op de borst” altijd voor de PvdA zou kiezen als partij om mee samen te werken. Maar u bent nooit op liefde voor de PvdA te betrappen geweest.
‘Ik ben geregeld aangezien voor PvdA-hater. Dat was nogal overdreven. Maar ik heb wel vaak gedoe met PvdA’ers gehad. Dat begon al toen ik wethouder was in Leiden. Zeker op lokaal niveau heeft de PvdA heel lang gedacht dat zij aan de progressieve kant de dienst konden uitmaken. Ook onder Wouter Bos in de Tweede Kamer gedroegen ze zich nog zo. Van Mierlo voegde zich daarnaar. Maar ik dacht: waarom zouden wij altijd de bijwagen van de PvdA moeten zijn?’
Kroonjuwelen en progressief sociaal
De partij die in 1966 onder Hans van Mierlo het bestuur flink wilde opschudden met kroonjuwelen als inspraak, participatie, het referendum en de gekozen burgemeester in combinatie met een progressief sociale koers schoof onder Alexander Pechtold flink op naar rechts. Onder hem werden de knellende kroonjuwelen soepel bij het oud vuil gezet.
Een bijwagen van de PvdA, zoals Alexander stelt, was D66 nooit. Toen Hans van Mierlo ooit een lijstverbinding voorstelde lag het congres, en zeer terecht, dwars.
Afgehaakt
In de periode Van Mierlo en Terlouw was ik tot 2003 zeer actief voor de sociaal-liberale partij D66. In 1992 richtte ik D66 ’s-Graveland op. In 1994 werden wij in de raad gekozen met twee van de dertien zetels. Ik bleef actief tot 2003, toen ik fractieassistent bij de Statenfractie van Noord-Holland was. Ik was al afgehaakt van D66 vanwege de vele Haagse circusacts na de eeuwwisseling toen het, wat later, als eerste opvolger, mijn beurt was om zitting te nemen in de statenfractie. Ik kon niet meer verdedigen wat D66 in Den Haag deed.
Uruzgan
Onder het bewind van Pechtold bekoelde mijn liefde voor D66 vanwege de onvaste koers. Ik roep in herinnering hoe de D66 ministers Alexander Pechtold en Laurens Jan Brinkhorst zwalkten bij de uitzending naar Uruzgan en daarbij de eigen fractie, onder leiding van Boris Dittrich, tot vreugde van Jan Marijnissen, compleet voor gek zetten. Een onsmakelijk machtsspel tussen Brinkhorst en Pechtold enerzijds en Boris Dittrich anderzijds. (Link naar: Uruzgan was bijna einde D66)
Nachten
In 1999, na de nacht van Wiegel leek het er even op dat D66 de rug recht hield, toen het correctief referendum sneuvelde door toedoen van Hans Wiegel (VVD) en D66 de stekker uit het kabinet trok.
Het werd echter een ultrakorte kabinetscrisis van Kok-II, want na de crisis op 19 mei namen de bewindslieden razendsnel weer plaats op het felbegeerde pluche nadat zij gelijmd waren met wat geld voor onderwijs. Een kroonjuweel in ruil voor een ander doel. Het volgende kroonjuweel werd geofferd in de nacht van Van Thijn. De gekozen burgemeester werd afgestemd door Ed van Thijn (PvdA). (Curieus genoeg werd Thom de Graaf, de toenmalige fractievoorzitter van D66, enige tijd later benoemd tot, jawel, burgemeester van Nijmegen.)
Als treurig dieptepunt was het D66 minister Kajsa Ollongren die bij het laatste referendum serieuze informatie achter hield die de uitkomst had kunnen beïnvloeden om vervolgens, geholpen door de fractie, het raadplegend referendum ten grave te dragen.
2003 afscheid
Ik zag het in 2003 niet meer zitten bij D66 toen de partij de weg naar rechts insloeg en naar mijn mening te weinig sociaal werd. Ik bleef wie ik was, maar de partij dobberde weg van mij onder leiding van Alexander Pechtold. Ik werd een zwevende kiezer.
En ik blijf zweven, op de waan van de dag. Maar stemmen doe ik altijd.