Ik was gisteren en vanavond bij de commissievergaderingen. Een tijdje niet geweest, maar ik ging maar weer eens luisteren. Dat viel niet mee, dat nieuwe vergaderen. Zeker niet voor iemand die de lokale politiek al volgt vanaf, pakweg 1975.
Af en toe ben ik de weg kwijt in Het Enge Nieuwe Vergaderbos of voel ik mij Alice in Wonderland als ik hoor hoe de commissievoorzitter uitgebreid aan de hand van een soort dienstregeling uitlegt hoe het nieuwe vergaderen werkt. Het begint al aan het begin van de commissievergadering. Je komt binnen om acht uur sharp, schenkt jezelf een kopje koffie in en gaat zitten. Wachtend op de opening van de commissievergadering. Het Alice in Wonderlandgevoel slaat toe als alle commissieleden om acht uur, nog sharper, op staan en en masse de raadszaal verlaten. Que passa?
Burgers!
Het blijkt dat er op de gang twee heren ook koffie drinken die, surprise, surprise, niet komen inspreken, maar gezellig een half uur met de commissieleden praten. Het blijken z.g. Burgers te zijn. De politici storten zich met zijn allen op de twee Burgers. Bij het andere statafeltje trof ik Mario Wouters (D66). Mario is voorzitter van de commissie Bestuur en Middelen.
Omdat ik mij verbaasde over agendapunten op de commissieagenda met het kenmerk “Hamerstuk” had ook daarover het Alicegevoel zich van mij meester gemaakt. Dat blijkt een agendapunt te zijn dat niet besproken wordt in het openbaar. Niet in de commissie en niet in de raad.
Nee, de kwalificatie ”hamerstuk” wordt aan het agendapunt gegeven door de z.g. agendacommissie. Cor Koster en ik vroegen aan Mario Wouters hoe de burger, wij dus, te weten kunnen komen wat de afwegingen zijn om een agendapunt toch min of meer onbesproken te maken door dat label er aan te geven. Is die agendacommissie openbaar? Wie zitten er in? Staan hun vergaderingen in het RIS?
Onthamerstukken
Mario Wouters stelde ons gerust, dacht hij. Ieder commissielid kan het agendapunt bespreekpunt maken, onthamerstukken zeg maar.
Maar dat gebeurt niet om drie mogelijke redenen. Fracties hebben er belang bij om er geen debat over te voeren, of commissieleden zijn al lang blij dat de vergadering korter wordt, of ze hebben geen idee waar het over gaat.
Hét voorbeeld in dit geval is dat ik gisteravond was komen luisteren naar het agendapunt over de verplaatsing van het 4 mei monument in Kortenhoef. Dat stond op de agenda, maar helaas, het was een hamerstuk. En dus werd het in 1 seconde afgehamerd, omdat de agendacommissie dat ooit ergens zo besloten had. (Alice had het gevoel in het Rabbit Hole gevallen te zijn, waar zij de Mad Hatter tegenkwam.)
Bij het oude vergaderen bestonden er geen hamerstukken in commissies. De commissie besloot in alle openbaarheid om een agendapunt tot hamerstuk te verklaren in de raad.
Volgens Mario Wouters kostte dat te veel tijd omdat alle zes partijen er iets over wilden zeggen. En dus werd het extra filter agendacommissie ingesteld om in de commissie én in de raad hamerstukken in 1 seconde af te kunnen hameren. Cor en ik brachten daar tegenin dat dat extra niet-openbare filter onnodig is bij voldoende vergaderdiscipline van de commissieleden en een goede voorzitter. Ook dan kan een agendapunt immers in enkele seconden afgehamerd worden, maar een voorstel kan dan niet onder de radar op de raadsagenda komen, uitsluitend beoordeeld door de agendacommissie.
Technische Vragen
Wat mij vanavond verbijsterde was dat de voorzitter genadeloos toe slaat als een raadslid het waagt om een, in des voorzitters ogen, technische vraag te stellen. (Technische vragen schijnen een eigen leven te leiden buiten het Alice-omniversum.) Het raadslid wordt het woord ontnomen en flink op zijn of haar nummer gezet als zo’n faux pas, of moet ik zeggen, uitglijer, optreedt. Het debatje wordt afgekapt. In de ogen van het overtredende commissielid is het onbegrip te lezen. “Wat is hier technisch aan?” :zie je hem of haar denken. (Tja, from Mars.)
Misschien is een stroomdiagram en een handleiding voor de belangstellende burger handig om de lokale politiek in Wijdemeren-metropool te kunnen volgen.
Het nieuwe vergaderen…. Ik denk dat ik de beeldvormende sessies, wat dat ook zijn mogen, maar aan mij voorbij laat gaan. Die gaan mij boven de pet denk ik.
Een kameel is een paard ontworpen door een commissie.