Catch 22 in de Polder

In Kortenhoef ligt de vuilstort Groenewoud. In de Wijdemeerse Webkrant schreef ik daar een dossier vol over. Tachtig artikelen en berichten over de stort Groenewoud vanaf eind jaren 90. Talloze plannen en initiatieven werden er bedacht. Saneren was te duur, maar er moest wel wat mee.

Op 29 juni 2012 schreef ik een opiniestuk in de WWK om het collectieve geheugen wat op te frissen. Hoe er in de jaren voor 1980 midden in de nacht gestort werd op de belt Groenewoud. Hoe de kwestie Lekkerkerk Nederland wakker maakte waar het over honderden vervuilde stortplaatsen ging. En dat Groenewoud in de zwaarste categorie viel. Onbetaalbaar voor een kleine gemeente om echt te saneren. Nuttig om weer eens terug te lezen.

Het eerste plan was de Nieuwe Heerlijkheid, een park met een mooi gebouw. Het werd met Natuurmonumenten, ‘s-Graveland en de ING Bank midden jaren ’90 bedacht. Na jaren wachten gebeurde er steeds  niets. Die samenwerking werd in december 2009 ten grave gedragen. In verkiezingstijd speelde de belt soms een rol. Zo liet Nelleke Schenkkan, nadat zij Agemeen Belang had verlaten en een nieuwe winkel, GroenLinks, had geopend, Paul Rosenmöller opdraven om hartstochtelijk te pleiten voor sanering. Een ander kort overzicht van de geschiedenis van de stort vindt u hier.

Op 10 maart 2012 kwam er weer leven in de brouwerij rond de stort. De firma Afvalzorg gaat dan in samenwerking met Natuurmonumenten en Wijdemeren een plan maken om de belt degelijk in te pakken (om lekkage van gif te voorkomen) en de kosten te dekken met de verkoop van waterwoningen in het gebied van de stort.
Natuurmonumenten besloot zich eind juli 2012 al weer terug te trekken uit het project, omdat de omwonenden en de lokale pers niet positief oordeelden over de plannen van Afvalzorg, Natuurmonumenten en Wijdemeren samen.

Terug naar vandaag

We keren terug naar deze tijd. De stort Groenwoud ligt er nog net zo bij als vijftig jaar geleden. Soms wordt de waterkwaliteit rond de belt gecontroleerd, maar veel  verder zijn we nog niet. Intussen is de stort een soort strijdtoneel geworden waarin omwonenden, belanghebbenden, de gemeente, Natuurmonumenten, de provincie en Afvalzorg hun eigen rol spelen, die niet altijd even consequent is. Met name Natuurmonumenten geeft steeds verschillende signalen af. Eerst werken ze samen met Afvalzorg en de gemeente, maar dan trekken ze zich terug.
Het Gebiedsakkoord verhardde de  standpunten. Nu schroomde ook de provincie niet om met harde maatregelen te dreigen als de bewoners van de Kortenhoefsedijk niet bereid waren om hun grond te ontruimen, te ontdoen van kleinvee en af te staan aan de provincie. De bewoners van de Dijk en de Emmaweg vonden elkaar in hun verzet in de actiegroep BAKEN.  Wethouder Jan-Jaap de Kloet nam het op voor de Kortenhoevers en vroeg GS om gas terug te nemen, hetgeen gebeurde. Het Gebiedsakkoord zorgde ook links en rechts van de ’s-Gravelandse Vaart voor onrust, omdat in de lucht hangt dat de Vaart geopend zal worden voor pleziervaart, iets wat ook al eerder voor heftige tonelen zorgde.

Om de Poolse Landdag te completeren tekende Wijdemeren een intentieovereenkomst met de projectontwikkelaar die het plan Zuidsingel fase 8 wil gaan bouwen. Voor het verkeer liet de projectontwikkelaar een oplossing ontwikkelen, een rotonde in de Leeuwenlaan bij de komgrens van ’s-Graveland.

Dit geheel leidt tot enige ruim gedeelde opwinding in de voormalige gemeente ’s-Graveland, om het understatement van het jaar te gebruiken.

In februari sprak Sylvia Vrakking namens BAKEN in bij de commissie Ruimte en Economie. Mevrouw Vrakking was betrokken was bij het verzet rond de ’s-Gravelandse Vaart, maar sprak nu mede namens de bewoners van de Kortenhoefsedijk.  Die ’s-Gravelandse Vaart discussie komt op zich voort uit het Gebiedsakkoord waardoor ook de provincie onderdeel van het debat wordt. En zo ontstond ook haar betrokkenheid bij de stort Groenewoud.

Kort voor 18 november 2018 bracht zij Natuurmonumenten in de problemen, omdat zij ontdekt had dat Natuurmonumenten een stuk grond in bezit had dat door een erfenis aan de vereniging toe was gevallen onder het beding dat er niet op gebouwd zou worden. Dat stuk grond bleek nodig voor de plannen met de waterwoningen van Afvalzorg. Natuurmonumenten leek bereid om daar aan mee te werken en grond af te staan, maar dan op voorwaarde dat de gemeente geen toestemming zou geven voor de bouw van 250 woningen in het plan Zuidsingel fase 8, dat ook in dat gebied ligt. Afvalzorg was met andere eigenaren van grond in het gebied (VLEK) gaan spreken over andere plekken voor de waterwoningen, hetgeen lukte. Daarmee was de positie van Natuurmonumenten onduidelijk geworden rond Zuidsingel fase 8. Sylvia Vrakking zond op 17 juli 2020 een brief aan Natuurmonumenten met o.a. de vraag of men vasthield aan de weigering om mee te werken aan het plan van Afvalzorg als Wijdemeren Zuidsingel fase 8 zou gaan bouwen.

Op 25 augustus 2020, afgelopen dinsdag kwam het antwoord. Het meest veelzeggende citaat uit die brief:

“Wij vinden dat de woningbouw van fase 8 geen meerwaarde heeft voor de kwaliteit van de polder of de sanering en afbreuk doet aan de openheid van de polder. Dit betekent dat Natuurmonumenten in deze situatie voornemens is om niet mee te werken aan het inbrengen van natuurgronden voor bebouwing.”

Het wordt nu een wel erg complexe situatie. De plannen voor Zuidsingel fase 8 lagen er al lang. Het bevoegde gezag om te bepalen of daar wel of niet gebouwd mag worden is de gemeente.  Intussen  heeft Natuurmonumenten met Afvalzorg en de buren van “VLEK” aan de Emmaweg een oplossing bedacht waardoor de waterwoningen niet op het terrein van Natuurmonumenten komen. Dat terrein lijkt dan dus vrij van enige bebouwing te blijven, maar NM eist nu toch van de gemeente dat die Zuidsingel fase 8 niet laat bouwen. Intussen ondertekende wethouder Jan-Jaap de Kloet onlangs de intentie overeenkomst voor de bouw van Zuidsingel fase 8 met de projectontwikkelaar. Als dat verkeerstechnisch kan. En zo ontstond er een soort catch 22 situatie.

De belangen zijn groot. De gemeente wil bouwen en gaat er over. Natuurmonumenten wil dat niet. En de provincie is belanghebbend vanuit het Gebiedsakkoord, maar ook als grootaandeelhouder in Afvalzorg N.V. en als naast hogere overheid boven de gemeente. En de weerstand in delen van de Wijdemeerse bevolking neemt toe.

Hier zullen flink wat  zielen gekneed moeten worden om het  hele project tot een goed einde te brengen.

Het complete Dossier Belt Groenewoud op de Wijdemeerse Webkrant vindt u hier.