Op 11 april, donderdag, zond de gemeente een verontrustend persbericht uit. De bouwprojecten Nedervecht en Porseleinhaven leveren samen een geschatte verliespost op van 1,7 miljoen euro. Hoe dat zo komt wordt maandagavond in het geheim aan de raadsleden uitgelegd.
Geheim?
Waarom geheim? Geen idee! Dat is raar want de beide bouwprojecten zijn op stoom en de contracten zijn getekend. Er is geen sprake meer van aanbestedingen en concurrentie informatie, dus waarom niet in het openbaar toegelicht hoe deze twee zeperds tot stand kwamen. Ook de Wijdemeerse burger wil wel graag weten hoe deze grote verliezen zijn ontstaan, want het is ons belastinggeld dat weglekt.
Foto: Douwe van Essen
Twee projecten, 1,7 miljoen verlies
Vorige week kondigde wethouder Jan Klink in de raad aan dat deze donderwolk boven ons hing. Er was in oktober vorig jaar al sprake van vijf ton verlies in het project Nedervecht. Dat blijkt nu aanzienlijk meer te zijn. Nedervecht zakte met 3 ton extra tot ruim 8 ton in de verliezen en het tranendal Dorpscentrum Oud Loosdrecht, dat tegenwoordig Porseleinhaven heet, deed daar nog eens 845.000 euro verlies bij. 1,7 miljoen in totaal. Dat werd ontdekt door het bureau Metafoor dat de beide grondexploitaties doorlichtte. Maandag horen de raadsleden achter gesloten deuren van de hoed en de rand terwijl wij alleen maar naar de gebakken peren kunnen kijken.
Over het merkwaardige persbericht en de citaten van de wethouder in de krant valt veel te zeggen, maar dat laat ik nu even aan anderen over.
Ongelukkig gesternte
Ik duik met u de beknopte geschiedenis van het Dorpscentrum in. Al tien jaar voor de herindeling op 1 januari 2002 was Loosdrecht bezig om iets van een Dorpscentrum (DC) van de grond te krijgen. In juni 2001 trok Amstelland Ontwikkeling de stekker uit het project omdat men bang was voor tegenwerking. Toch werd in september 2001 aan de Loosdrechtse raad in een besloten vergadering een bouwplan met Amstelland gepresenteerd.
Eind september 2001 schrijft Evert van Tijn in de krant dat het Loosdrechtse college wil dat de plannen nog goedgekeurd worden door de zittende raad van Loosdrecht. Dat zet de spat erin om zover te komen voor 1 januari, het eind van de gemeente Loosdrecht. Co de Kloet van Dorpsbelangen ‘s-Graveland is het daar niet mee eens. Hij vindt dat je zo’n belangrijke beslissing niet neemt vlak voor verkiezingen en een herindeling. Je zadelt de nieuwe gemeente Wijdemeren op met iets. Jan Goudberg, burgemeester van Nederhorst den Berg is het niet met hem eens.
Op 26 oktober 2001 besluit de raad van Loosdrecht om drie ton in het DC project te steken om vertraging te voorkomen. (Nog steeds met Amstelland.) Op 1 november probeert Fortis zich er tussen te wurmen. Het bedrijf laat op de huisadressen van de raadsleden de eigen DC plannen bezorgen. Op 1 december wordt Fortis af geserveerd door de Loosdrechtse raad. Fortis is boos en spreekt van onbehoorlijk bestuur.
Twijfels aan de exploitatie
Op 19 december 2001 is een extra raadsvergadering ingelast. (De laatste raad voor de herindeling 13 dagen later!) Op de agenda staat het DC plan. In de aanloop staat in de krant het volgende. De zittende VVD fractie in Loosdrecht is voor de plannen, maar de nieuwe fractie (na de herindeling op 1 januari) niet. Ernst Kasteleijn van de nieuwe VVD-fractie heeft samen met zijn fractiegenoten een gesprek gehad met burgemeester Jos Gieskens. Op basis van dat gesprek is hun conclusie dat de exploitatie van het nieuwe centrum niet sluitend zal zijn. De gemeente Wijdemeren zal daarvoor opdraaien.
Kasteleijn denkt dat er in het contract met de projectontwikkelaar, dat voor het eind van het jaar getekend moet zijn, boeteclausules staan die latere ontbinding onaantrekkelijk maken vanwege schadeclaims. Hij hoopt dat de zittende raad tot inkeer zal komen als de begroting niet sluitend blijkt te zijn. Ook DB Loosdrecht van Yvonne Siemons vindt dat het plan er op de valreep nog even te snel wordt doorgejaagd. Ook vindt DBL dat er weinig openheid is geweest over het plan.
Situs wordt gekozen
Op 16 december maakt het college bekend dat men in zee gaat met projectontwikkelaar Situs. In het voorstel wordt aan Situs anderhalf miljoen gulden betaald en wordt grond, ter waarde van acht en een half miljoen gulden, overgedragen. Hierin zit ook de grond van de Ireneschool waar dure woningen gebouwd gaan worden. In ruil krijgt de gemeente de wandelpier, de haven en het plein met parkeergarage terug.
In het plan zitten nogal wat onzekerheden zoals eventuele grondvervuiling, de opbrengsten van de garage en de haven en het al dan niet verrekenbaar zijn van de BTW. Als deze onzekerheden tegenvallen zal de nieuwe gemeente Wijdemeren deze moeten oplossen. (Sic!)
Het eindspel
In de Gooi en Eemlander schrijft Ed Brouwer op 20 december 2001 dat de raad van Loosdrecht unaniem en tevreden de plannen voor het nieuwe Dorpscentrum heeft aangenomen. Het plan wordt ontwikkeld met projectontwikkelaar Situs. Het was het allerlaatste besluit van de raad van Loosdrecht. Er was lof voor burgemeester Gieskens, de ambtenaren en de deskundige van Twynstra en Gudde. Het plan omvat o.a. een dorpsplein aan de plas, een pier van 200 meter, een parkeergarage voor 85 auto’s en enige paviljoens. Kritiek op de “buitenparlementaire” oppositie van de aankomend raadsleden van Dorpsbelangen en de VVD werd ook gegeven door burgemeester Gieskens, D66 en het CDA.
In de overeenkomst met Situs is opgenomen dat er voor 2005 geen commerciële woningbouw binnen een straal van 500 meter mag plaatsvinden. Deze clausule verhindert Fortis om de naastgelegen jachthaven Ottenhome geheel te veranderen inclusief woningbouw. Gieskens verklaarde dat Fortis met Ottenhome een kat in de zak kocht. “Met het rondstrooien van hele en halve onwaarheden heeft Fortis zich voldoende gediskwalificeerd” :sprak een zeer kritische burgemeester Gieskens.
Een raadsbesluit met ingebouwde conflicten
Zo frommelden college en raad van Loosdrecht, 10 dagen voor de gemeente Loosdrecht opgeheven zou worden, na tien jaar steggelen nog even snel een skelet in de kast dat er tot op de dag van vandaag regelmatig uit valt en dan voor onprettige verrassingen zorgt.
Wat er daarna gebeurde is te lezen in het dossier Dorpscentrum Loosdrecht van de Wijdemeerse Webkrant. Steekproefsgewijs hieronder opvallende zaken uit dat dossier.
- Er ontstond ruzie met Situs. Die ruzie werd afgekocht.
- Fortis zette de gemeente en Ottenhome onder druk. Ottenhome vertrok daardoor naar Kortenhoef.
- In 2008 krijgt Fortis toch haar bouwvergunning in een bewogen commissievergadering.
- De grondexploitatie vertoonde regelmatig jaar na jaar oplopende tekorten, net als nu.
- De plannen, de ontwikkelaars en de bouwers volgden elkaar in rap tempo op, waardoor het dossier soms bijna niet meer te volgen was.
- Omwonenden voelden zich onder druk gezet en begonnen bezwaarprocedures die jaren duurden.
- De Raad van State haalde een streep door de DC plannen in 2005.
- De invulling van het DC veranderde regelmatig Dan kwamen er weer meer winkels, dan weer niet. Dan kwamen er meer parkeerplaatsen dan weer niet.
- In 2009 voorspelt Jaap van Waveren (DBL) een miljoenenverlies op het DC.
- In februari 2009 rekent Jaap van Waveren voor dat Situs 1,8 miljoen afkoop ontving. Hij stelt daarnaast dat de gemeente dure grond levert, maar te weinig opbrengst terug krijgt van de ontwikkelaar.
- In april 2010 besluit wethouder Betske van Henten (CDA) om de portefeuille DC in stilte af te staan.
- Op 11 juni 2010 komt bouwer Heilijgers in beeld om het project te bouwen.
- Op 3 november 2011 verklaart (dan inmiddels wethouder) Jaap van Waveren (DB) dat het exploitatietekort op het DC plan inmiddels is opgelopen tot 1,1 miljoen euro.
- Op 7 mei 2012 voorspelt wethouder Jaap van Waveren een exploitatietekort van 2,2 miljoen euro in 2015. Omdat er slechts een voorziening is van 3 ton wordt besloten om de stroppenpot aan te vullen met 1,9 miljoen euro om in 2015 het verlies te kunnen dekken.
- Op 24 juli 2013 ligt ontwikkeling van het Dorpscentrum Loosdrecht weer compleet op zijn gat. Partner Heijlijgers gooit de handdoek in de ring waarop Wijdemeren het contract ontbindt.
- Op 14 maart 2014 worden de plannen opnieuw gestart.
- Op 6 oktober 2015 wordt bouwer Heijmans ingeschakeld om te gaan bouwen.
- Op 17 mei 2016 tekenen Heijmans en Wijdemeren het contract voor de bouw van het DC, dat dan plotseling Loosdrechts Terras heet en tegenwoordig Porseleinhaven. What’s in a name?
Voor Wijdemeren blijkt de bouw van het Loosdrechtse Dorpscentrum in verhouding een soort Noord-Zuid lijn waarvan nu weer wordt aangetoond dat het eind, na dertig jaar, nog niet in zicht is.