Jack van der Hoek, de gedeputeerde die door minister Kajsa Ollongren in de wielen is gereden, is volkomen terecht boos. Boos om het gezwabber van Den Haag. Ik zet het even op een rijtje.
v3 in Actie
Ik schrijf eind vorige eeuw. Staatssecretaris Tonnie van de Vondervoort (PvdA) krijgt een briljant idee. Versterken van 27 centrumgemeenten door delen van de omgeving bij die centrumgemeente te voegen. Dat liet Hilversum zich geen twee keer zeggen. Trek een cirkel van pakweg 15 km om de Kerkbrink en je hebt ruwweg wat Hilversum er bij wilde hebben.
Zo ontstond Wijdemeren. Loosdrecht en ‘s-Graveland, met Nederhorst in hun kielzog, wilden niet bij Hilversum. De plannen van V3, zoals de staatssecretaris in de wandelgangen heette, stierven een zachte dood, maar Wijdemeren werd op 1 januari 2002 geboren.
Plassterk in Actie
Het bleef enkele jaren betrekkelijk rustig in de regio, zij het dat er wel werd onderzocht hoe het bestuur gestroomlijnd kon worden. Toen het vorige kabinet aantrad leek er met minister Ronald Plassterk (ook PvdA) een krachtige wind door de regio te gaan waaien. De provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland moesten van hem fuseren. Bovendien moesten gemeenten kleiner dan 100.000 inwoners van hem fuseren tot die ideale minimale omvang. Het overwegend Loosdrechtse college van Wijdemeren zag zijn kans schoon. Fuseren met Stichtse Vecht en Weesp zou niet gehinderd worden door provinciegrenzen en bovendien 105.000 inwoners hebben. Hoe mooi wilde je het plaatje hebben in Plassterkland? Wijdemeren startte een samenwerking op belastinggebied, de BSWW, als opmaat voor de stip op de horizon, de fusie van de drie gemeenten.
Winsemius in Actie
Pieter Winsemius, die onderzoek deed naar verbetering van het bestuur in de regio, vond dat een mooie gedachte. Hij voegde er wat romantiek aan toe door te spreken over fusies bij het water en op het zand. Wat hij al haarscherp aantoonde, was dat er teveel burgemeesters, wethouders en raadsleden in de regio rondliepen om krachtdadig te kunnen besturen.
Theo Reijn in Actie
Maar wat gebeurde er? Het ministerschap van Ronald Plassterk kapseisde langzaam. De provincies wilden niet fuseren, dus die harde grens tussen Utrecht en Noord-Holland kwam weer in zicht. Bovendien kwamen er gemeenteverkiezingen waarbij het CDA in Wijdemeren won en onder leiding van Theo Reijn korte metten maakte met de beweging om uit het gewest te stappen (en met de DB-bloembakken, maar dat terzijde).
De status quo van 2002 was weer hersteld. Zo leek het. Maar in september 2014 kwam, als een duveltje uit een doosje, na een dag op de hei, het idee van Wijdemeren om te fuseren met Hilversum. De onrust was groot. Stapels handtekeningen tegen een fusie werden verzameld.
Jack van der Hoek in Actie
Ook in Haarlem gistte het. De voorstellen van Winsemius werden weer opgepakt. Er werden nieuwe onderzoeken gedaan naar de bestuurskracht van de Gooise gemeenten en het gewest, dat zich inmiddels regio noemde.
Voor Wijdemeren kwam daar geen mooi beeld uit. Voor de regio als geheel trouwens ook niet.
Voor GS van Noord-Holland was dat aanleiding om actief te acteren om het bestuur van de Gooise gemeenten in te dikken en te versterken. Eerst fusies tot drie gemeenten en later tot één grote gemeente Gooistad. Gedeputeerde Jack van der Hoek ( D66) was er dag en nacht mee bezig. Hij startte zelfs een ARHI procedure op om een fusie van Hilversum en Wijdemeren op te leggen. En daar leek hij in te gaan slagen.
Kajsa in Actie
Tot Den Haag zich weer roerde. Minister Kajsa Ollongren (D66) kondigde nieuw beleid aan inzake herindelingen. Onze gedeputeerde zette de ARHI procedure even op pauze tot de minister haar ei gelegd had. Jack uit Haarlem verwachtte steun uit Den Haag. Ook al omdat de minister in de Thorbeckelezing de indruk had gewekt hem in zijn streven te steunen.
U voelt hem al aankomen. Vorige week maakte de Haagse minister haar beleid bekend. Vrijheid, blijheid voor gemeenten. Willen ze niet geherindeeld worden, dan niet. Ook prima. Even goede vrienden.
Bij Jack van der Hoek en Johan Remkes kwam dat als een mokerslag aan. Vier jaar voor niets gebuffeld in het mijnenveld dat openbaar bestuur in het Gooi heet. Van je partijgenoot in het kabinet moet je het maar hebben.
Niets bereikt, de vlag uit
In het vergrijsde bejaardenreservaat dat zich het Gooi noemt, ging bij velen de vlag uit. Want er gebeurt niets aan de bestuurlijke drukte in de regio. De falende bestuurskracht in Wijdemeren en de Regio Gooi en Vecht waar onderzoekers jaar na jaar over rapporteren blijft onverminderd. Alle burgemeesters, wethouders en raadsleden blijven zitten waar ze zitten. Amsterdam, Utrecht, Almere en Amersfoort maken hier de dienst uit, want onze burgemeesters komen niet in Den Haag aan tafel. (Wijdemeren? Waar ligt dat?)
Het wachten is op het volgende onderzoek, de volgende bestuurlijke misser en het volgende kabinet dat de koers weer verlegt. Maar dan wil Noord-Holland vast niet meer…