Raad of Regio? Wie is de Baas?

De minister wil de raad weer macht teruggeven over gemeenschappelijke regelingen als de Regio Gooi en Vecht, de GAD, de Veiligheidsregio, het Plassenschap en de BSWW. En dat werd tijd ook.

In Binnenlands Bestuur staat vandaag een artikel over deze materie. Een citaat daaruit. “Bepaalde, nader vast te leggen, besluiten die in een gemeenschappelijke regeling worden genomen, moeten in de toekomst eerst aan raadsleden worden voorgelegd voordat het bestuur een besluit mag nemen.”

Dat lijkt me een verstandige richting. Te vaak kwam er de afgelopen jaren een voorstel op de raadsagenda waar de raad grote bezwaren tegen had, maar er niets meer over kon zeggen. Dat ging dan over een besluit dat het bestuur van het samenwerkingsverband had genomen, waarna het over de deelnemende gemeenten werd uitgestrooid. De colleges voerden in zo’n geval aan dat de bestuurders van het samenwerkingsverband dat nu eenmaal zo besloten hadden, dat alle andere gemeenten het er mee eens waren, dus kon deze  raad niet tegen stemmen. De raad werd tandeloos gemaakt. Het hoogste bestuursorgaan van de gemeente werd voor het blok gezet en ingepakt. Het beruchte democratische gat.

Voor het blok

Soms waren er raadsleden, zoals indertijd Martin Vuyk (OLIB) en Dik van Enk (CDA) die in de materie van het oefencentrum van de Veiligheidsregio doken, andere raden alarmeerden en zo hielpen voorkomen dat er dure domme besluiten aangenomen werden. Maar vaak lukte de “voor het blok zetten” truc helaas wel. Bijvoorbeeld bij het besluit van de GAD om voor 25 miljoen euro PMD bakken aan te schaffen, in plaats van naar de wetenschap te luisteren, die voorrekende dat nascheiding beter en efficienter is dan bronscheiding met vier afzonderlijke bakken per huishouden. Ook de BSWW  was zo’n samenwerkingsverband dat op zeker moment al te ver heen was om nog tegen redelijke kosten op te kunnen heffen of de schade te herstellen.

Ruime criteria

Het is te hopen dat er inderdaad criteria komen voor besluiten waarover de raad eerst moet besluiten, voor het samenwerkingsverband een besluit mag nemen. Als het zover komt heb ik een tip voor de raad. Maak die criteria maar flink ruim qua geld en qua impact om wat minder vaak onaangenaam verrast te worden door het bestuur van het samenwerkingsverband.