“Ik schrik niet van ambtenaren” Wouter Bos in het FD (26 juni 2019). Is hij in dezen een uitzondering?
Ons stelsel is duidelijk: wat ambtenaren ook adviseren, het is de politiek die de beslissingen neemt. Uiteraard dienen politieke ambtsdragers zorgvuldig naar ambtelijk (vaak maar niet altijd voldoende) deskundig advies te luisteren alvorens te beslissen, maar het stelsel betekent ook dat de politiek zowel de verantwoordelijkheid alsook het primaat heeft en dat moet in- en doorzetten. Dat is de verstandige theorie, maar de praktijk blijkt anders.
In de loop der jaren heb ik herhaaldelijk gezien dat wethouders aan het lijntje van ambtenaren lopen. Een bijzonder schrijnend geval van een aantal jaren geleden staat me nog helder op het netvlies. Een wethouder had breed en publiekelijk gecommuniceerd een bepaalde lijn te zullen volgen. Toen de wethoudersbrief verscheen bleek hij precies het tegenovergestelde te hebben “besloten.” Daarop aangesproken en gevraagd wat hem zijn mening heeft doen veranderen kwam het antwoord “de ambtenaren waren het er niet mee eens.”
Laat ik maar toegeven dat ik uit mijn vel ben gesprongen.
Ambtenaren kunnen zich vergissen of, nog erger, kunnen bewust misleidende informatie geven. Het lijkt aannemelijk dat dit is wat er in het geval van de treurige gang van zaken bij de BSWW is gebeurd. Het is immers niet voor niets dat de rijksrecherche hierna onderzoek doet – al laat het resultaat wel lang op zich wachten.
Politiek verantwoordelijken die, anders dan Wouter Bos, wél schrikken van ambtenaren horen niet op hun post te zitten en dienen hun biezen te pakken. Altijd.