Het coalitieakkoord waarmee de combinatie van De Lokale Partij, de VVD en PvdA/GroenLinks de komende vier jaar Wijdemeren gaat regeren is vrijgegeven. Het is te vinden bij de ingekomen raadsstukken als brief van de vier partijen. De titel van het akkoord is “Alle hens aan dek”, wat een wollige term is voor de inhoud van het akkoord. Die titel zou beter “Pompen of verzuipen” kunnen luiden.
Op vrijdagavond 17 juni zal het nieuwe college van B&W geïnstalleerd worden en is de toelichting gepland over de inhoud van het coalitieakkoord. Ik las het document en bleef eerlijk gezegd, qua aandacht en impact, hangen bij de eerste drie pagina’s, de inleiding en de paragraaf “Financieel” in het hoofdstuk “Perspectief, dienstverlening en ambitie. Nadat ik die drie pagina’s gelezen had sloeg de schrik mij om het hart. Waar moet dit heen?
Ik citeer enkele paragrafen:
Jaarrekening 2021
Op 17 maart, één dag na de verkiezingen, ontvingen we informatie dat het verlies over 2021 niet 275K maar 1.100K zal zijn. De grondexploitaties, het sociaal domein en personeel + ICT zijn de grootste bronnen van dit extra tekort. Met een algemene reserve van 1.600K is dit al met al een zorgwekkend beeld. En de reserve sociaal domein is met een stand van 150K al praktisch leeg.
Algemene uitkering
Op 19 april kwam er positief bericht dat voor 2023 t/m 2025 extra middelen van het rijk te verwachten zijn. Gelet op onder andere de inflatie, de stijgende energiekosten, de taakstellende bezuinigingen in de meerjarenbegroting, de (onderhoud)kosten van de kapitaalgoederen, de krapte qua vast personeel en een bijna lege algemene reserve is het de vraag of deze extra rijksmiddelen voldoende zijn om het hoofd boven water te houden.
Personele bezetting
Op een formatie van ongeveer 180 fte stonden 18 vacatures open. In een krappe arbeidsmarkt een crime. Gelet op het feit dat veel werk wel moet gebeuren vindt er daardoor veel inhuur van tijdelijk personeel plaats. Met alle gevolgen van dien: opgebouwde kennis gaat weer verloren bij vertrek, geen echte bijdrage aan teamvorming en grote overschrijdingen op het inhuurbudget. Het inhuurbudget 2022 van 550K wordt op basis van de thans bekende cijfers met 650K overschreden en resulteert daarmee in 1.200K inhuur.
Voorjaarsnota 2022
De voorjaarsnota 2022 zou mede de basis moeten bieden voor de begroting 2023 en verder. En daarmee ook voor de financiële keuzes van de nieuwe bestuursperiode. De voorjaarsnota 2022 is nog niet beschikbaar en wordt verwacht in de raadsvergadering van 12 juli. Dat is na de beoogde installatiedatum van het nieuwe college, te weten 17 juni. Wij moeten ons dus baseren op voorlopige cijfers. De begroting 2022 is vastgesteld met een positief saldo van 50K. (!!) Op het moment van schrijven van dit akkoord wordt een tekort over 2022 verwacht van 1.100K. Wederom door grote overschrijdingen op de budgetten van inhuur (zie onder ‘personele bezetting’) en het sociaal domein. Op basis daarvan komt de algemene reserve vervolgens op een fors tekort uit.
Bovendien dreigen bovenop dit tekort over 2022 nog risico’s van inflatie voor kosten van lopende plannen, stijgende energiekosten, gevolgen van ontwikkelingen bij de Porseleinhaven, onzekerheid over het werkelijk realiseren van begrote grondopbrengsten en de lokale belastingopbrengsten. Het is duidelijk dat in 2022 de inzet er vooral op gericht zal zijn om een tekort op de algemene reserve te voorkomen. Wellicht zal de meicirculaire het sombere beeld nog enigszins verzachten.
Toekomst na 2022
Vanuit een definitieve jaarrekening 2021 en een vastgestelde voorjaarsnota 2022 kunnen we bouwen aan de begroting 2023-2026. Op dit moment ontbreekt dergelijke complete en betrouwbare informatie. Om de basis op orde te krijgen moeten we dan, naar verwachting, kiezen uit stevige maatregelen.
Tot zover letterlijke citaten uit het coalitieakkoord
Ik stop maar met de opsomming. Maar het hoofdstuk “Inleiding”gaat zo nog even door. Onderhoud op wegen zit op het randje van wat veilig is, onderhoud van speeltoestellen is verlaagd. De uitrol van de aanbevelingen van Necker van Naem gaan langer duren. De ICT laat te wensen over. Het zelfstandige Wijdemeren (!!) wil in 2022 qua ICT aansluiten op de landelijke systemen. Maar de basis is niet op orde waardoor er geen keuzes gemaakt kunnen worden. Etc. etc.
Er is een dossier met tegenvallers over de Porseleinhaven, 2 miljoen meerkosten voor een tweede IKC (scholen) in Loosdrecht. De Algemene Reserve (de spaarpot van Wijdemeren) is leeg! Er moet gewerkt worden aan duurzaamheid en klimaat maar dat is uitgesteld.
Treurnis
Als je dit gelezen hebt en je leest daarna de plannen om de dienstverlening te verbeteren en Wijdemeren een betere en leukere gemeente te laten worden (met matige lasten voor de burger, nu zijn we de hoogste), dan zinkt de moed je in de schoenen.
Vertrouwen
Er is een Hoofdstuk dat gaat over Bestuur en Burger. Dat opent met de wens van de nieuwe coalitie om te werken aan vertrouwen. Dat is een mooi streven. Daarin kwam ik onderstaande opsomming tegen:
We bouwen aan vertrouwen door:
- Relaties op te bouwen met inwoners door bereikbaar en benaderbaar te zijn;
- Eerlijk te zijn en geen beloftes doen die niet zijn na te komen;
- Een coalitieakkoord-plus na te streven en te onderhouden met ruimte voor alle partijen;
- De bereikbaarheid en dienstverlening van de gemeente hoge prioriteit te geven;
- Het onderwerp integriteit (primair des burgemeesters) continu aandacht te geven.
Open deuren en integriteit
De eerste vier activiteiten lijken mij open deuren voor een nieuw college. De laatste zin wekte mijn verbazing. Ik mag toch van harte hopen dat alle politici in de raad én in het college, alsmede alle ambtenaren integer zijn en zich daar bij voortduring van bewust zijn, ook met eventuele nevenfuncties, belangen en/of verdiensten.
(De laatste zin in de opsomming hier boven kan ook anders gelezen worden, zoals een goede vriend opmerkte, n.l. dat met name de integriteit “des burgemeesters” (rare term voor een vrouwelijke burgemeester maar dat terzijde) continu aandacht verdient, maar dat zijn spijkers op laag water….)
Ik zie eerlijk gezegd niet of Wijdemeren op deze manier kan ontkomen aan de gevreesde artikel 12 procedure, waarbij het financieel beheer compleet wordt overgenomen door de toezichthouder, de Provincie Noord-Holland.