Nieuw is het probleem helaas niet, wel wordt de berg aanwijzingen steeds hoger dat het ambtelijk apparaat van Wijdemeren de boel niet, althans onvoldoende aankan. Vorige week werden opnieuw enkele rotsblokken op die berg gestapeld.
De Wijdemeerse ombudscommissie heeft onlangs met onmiddellijke ingang ontslag genomen, zo meldde De Gooi- en Eemlander zaterdag. De krap twee jaar eerder aangestelde leden Van Hespen en Prade gaven er de brui aan, omdat ze naar eigen zeggen van het gemeentelijke ambtenarenapparaat te weinig medewerking kregen, omdat ze zagen dat ambtenaren fouten maakten of helemaal niet reageerden en omdat ze er last van hadden dat het juridisch secretariaat van de gemeente overbelast is.
Een gemeentelijk woordvoerster gaf in een reactie in de krant aan dat ‘de organisatie in grote mate onder druk staat’, waardoor ‘soms werk (blijft) liggen’. Laconiek verklaarde ze vervolgens dat inwoners met klachten altijd nog terecht kunnen bij de Nationale Ombudsman. Ja dùh, die eigen Wijdemeerse ombudscommissie was er toch zeker niet voor niets?!
Mooie extra dienstverlening
Een gemeentelijke ombudscommissie is niet verplicht, maar de Wijdemeerse gemeenteraad heeft in 2006 besloten er wel een in te stellen (net als heel wat andere gemeenteraden in het land hebben gedaan trouwens). Zo’n commissie biedt aan inwoners namelijk mooie extra dienstverlening. Juristen Van Hespen en Prade vormden sinds juli 2019 deze commissie in Wijdemeren. Hun termijn liep nog tot 11 juli 2025.
Normaal gesproken worden klachten van inwoners over de gemeente behandeld via de gewone klachtenprocedure. In de Wijdemeerse jaarrekening 2019 valt te lezen dat 95 procent van de klachten op die manier wordt afgehandeld. Maar er staat ook: ,,Maximaal 5% van de klachten kunnen wij niet bevredigend voor de klager oplossen en sturen wij door naar de gemeentelijke ombudscommissie’’. Dat zijn natuurlijk tevens de lastigste kwesties, dus is het mooi dat inwoners daarvoor dicht bij huis terecht kunnen. Dat scheelt een gang naar de Nationale Ombudsman – toch een wat hogere drempel om te nemen.
Maar in Wijdemeren kan dat dus niet meer, in elk geval niet zolang er geen ombudscommissie is. Of er nieuwe leden te vinden zijn, is maar zeer de vraag. Wie zou in de commissie willen stappen, wetend dat de vorige leden gefrustreerd zijn opgestapt omdat ze bij herhaling stuitten op ambtelijk falen?
Vraagstuk voor gemeenteraad
Overigens doet zich nu voor de gemeenteraad wel een vraagstuk voor. Moet worden ingezet op voortbestaan van de ombudscommissie of is dat trekken aan een dood paard? Vermoedelijk kan de raad op die vraag pas goed antwoorden als later dit jaar eenmaal de eindversie beschikbaar is van het rapport van bureau Necker van Naem, waarover hieronder een heel klein beetje meer.
Voor de goede orde trouwens ook even dit. Ambtelijk falen, waarvan in Wijdemeren overduidelijk geregeld sprake is, kan bestaan uit een blunder van een individuele ambtenaar. Maar het kan ook zijn dat de organisatie als geheel het laat afweten, domweg omdat er geen ambtelijke capaciteit beschikbaar is. Dat laatste lijkt zich dus in Wijdemeren nogal eens voor te doen. Dan kan geen enkele ambtenaar een fout of onachtzaamheid worden aangewreven, maar is wel sprake van de (onderbezette) ambtelijke organisatie die als geheel faalt. Dat is nog beduidend erger dan een individuele ambtelijke miskleun en een grote ergernis niet alleen voor inwoners, maar vast ook voor ambtenaren die er nog het beste van proberen te maken.
In reactie op het opstappen van de ombudscommissie liet de gemeentelijke woordvoerder ook weten dat bij de ambtelijke organisatie sprake is van ‘wisselingen van de wacht, ziekte en in de basis een capaciteitsprobleem’. Ernstig. Waar hebben we dat toch vaker gehoord? Juist ja: in Wijdemeren. En het is geen probleem dat vandaag of gisteren de kop opstak. Dit speelt al jaren.
Afdeling financiën
Dan het tweede brok narigheid dat recent aan de berg aanwijzingen voor ambtelijk tekortschieten werd toegevoegd. Op 3 juni legde burgemeester Crys Larson aan een raadscommissie uit waarom er dit jaar over de financiële stand van zaken slechts een voorjaarsnota verschijnt en geen volwaardige kadernota en waarom die voorjaarsnota bovendien ‘iets te laat’ komt. Larson toen: ,,Bij de afdeling financiën hebben we met problemen te kampen, we werken daarvoor (de voorjaarsnota, RF) met externen.’’
Toen die voorjaarnota uiteindelijk vorige week kon worden besproken in een raadscommissie drukte wethouder Jos Kea (financiën) zich een stuk krachtiger en daarmee onheilspellender uit dan de burgemeester een krappe maand eerder. Kea: ,,Er is een nijpend tekort aan capaciteit in het financiële deel van de organisatie.’’ En dat terwijl buurman Hilversum toch al een hele poos een niet onaanzienlijk deel van het financiële werk voor Wijdemeren opknapt.
Droeve toestand
Een ambtelijke organisatie met een fors onderbezette financiële afdeling. Een ambtelijke organisatie die de ombudscommissie wegjaagt door fout, niet adequaat of zelfs helemaal niet te reageren als gevolg van onderbezetting. Wat een droeve toestand.
En nu maar wachten op het rapport van het Utrechtse bureau Necker van Naem dat de ambtelijke organisatie van Wijdemeren onder de loep heeft genomen. Dat valt echter pas in september of oktober te verwachten.