Opmerkelijk: de gemeente Wijdemeren staat er uitzonderlijk slecht voor, maar burgemeester Crys Larson zag op de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie toch aanleiding voor ongefundeerd optimisme. Ik moest meteen denken aan de uitdrukking: fluiten in het donker.

Nee, zelf was ik er niet, toen de gemeente op 9 januari de nieuwjaarsbijeenkomst hield. Ik moest ergens anders zijn. Maar ik kon er wel iets over lezen, eerst in De Gooi- en Eemlander en zojuist in het net online gekomen Weekblad Wijdemeren van deze week.
Wat mij trof, was de allereerste zin in het verslag in het weekblad: ‘,,Alles kunnen we aan’’ waren de slotwoorden van burgemeester Crys Larson tijdens de Nieuwjaarsreceptie van het gemeentebestuur’. Daar keek ik van op. Wat weet zij dat anderen nog niet weten? De gemeente staat er beroerder voor dan ooit en wat daaraan wel of niet te doen valt, moet de komende maanden blijken. Maar zij laat nu al weten dat het goed komt, immers: ,,Alles kunnen wij aan’’.
Bij het lezen daarvan schoot me onmiddellijk de uitdrukking ‘fluiten in het donker’ te binnen: je bent doodsbenauwd voor wat je kan overkomen, maar tegen beter weten in doe je net alsof er weinig of niets aan de hand is.
Voor de lol keek ik nog even wat taalkundigen daarover te melden hebben. Ik belandde bij een aflevering uit 2003 van Onze Taal, tijdschrift van het Genootschap Onze Taal. Daar las ik van ‘fluiten in het donker’ niet alleen de betekenis (‘net doen alsof je niet bang bent’), maar ook dat we die uitdrukking danken aan Het Parool-stukjesschrijver Simon Carmiggelt, die hem in 1966 introduceerde. Leuk om te weten.
Minder leuk is dat Larson in haar nieuwjaarstoespraak weliswaar even refereerde aan de beroerde financiële situatie van de gemeente (die gewild of ongewild het einde van de gemeentelijke zelfstandigheid kan inluiden), maar het kennelijk toch gepast vond te besluiten met de bewering: ,,Alles kunnen we aan’’.
Dat de burgemeester nog een beetje de moed erin probeert te houden is niet zo gek. Ze had bijvoorbeeld kunnen zeggen: ‘We gaan onze uiterste best doen de zaken ten goede te keren’. Maar om plompveloren te stellen ‘Alles kunnen we aan’ gaat wel erg ver. In het slechtste geval staat de burgemeester nogal ver van de werkelijkheid, in het beste geval fluit ze in het donker. In beide gevallen heeft niemand er iets aan.
Het is afwachten wat de komende maanden gaan brengen. Deze maandagavond vergadert de agendacommissie van de gemeenteraad. Daarna kunnen we in elk geval zien waarover de politiek het de komende paar weken in commissies en raad gaat hebben. En pas later zal op enig moment blijken hoe de politiek denkt drenkeling Wijdemeren op het droge te trekken – als dat überhaupt mogelijk is.
Jammer dat je er niet was, dan had je de boodschap misschien begrepen en juist niet deze blog geschreven. Ik vond het een knappe toespraak van de burgemeester, juist in deze situatie, die zij zeker niet ontkende of bagetelliseerde. De kern was om niet direct te oordelen maar het gesprek aan te gaan en elkaar te horen. Juist dat is volgens mij nodig om uit deze situatie te komen, die volgens mij niemand heeft gewild, waar vast wel iets over te zeggen zal zijn als we een “Barbertje” willen zoeken die moet hangen. Dat levert niet veel op, dus ik zou (als betrokken en ongebonden burger) zeggen; probeer juist in de geest van de nieuwjaarsboodschap eens wat minder van de zijlijn te roepen.