DorpsBelangen overtreedt de Wet financiering politieke partijen (Wfpp). Tegelijk moeten we vaststellen dat van de partijen die nu in de Wijdemeerse gemeenteraad zijn vertegenwoordigd er niet één openbaart waar het geld in de partijkas vandaan komt.
Transparantie van geldstromen bij partijen in de gemeentepolitiek is meer dan gewenst. Zo vat ik de boodschap maar even samen van het stuk ‘Toezegging en hoe daarmee om te gaan’ dat Martin Vuyk afgelopen weekend plaatste op Rading Nul. Met dat pleidooi ben ik het van harte eens, zeker in het Gooi en de Vechtstreek, waar ondermijning nadrukkelijk speelt.
Geen openbare regels
Vuyks bijdrage deed me denken aan wat ik in april 2018 schreef in De Gooi- en Eemlander: ’Veel lokalen overtreden wet. Heel weinig partijen hebben openbare regels over hoe ze omgaan met giften’. Dat betrof toen het hele verspreidingsgebied van de krant. Van woordvoerders van diverse lokale partijen vernam ik destijds dat ze zich van geen kwaad bewust waren. Ze kenden de wetgeving op het punt van partijfinanciering niet of nauwelijks. Een paar bedankten zelfs voor de tip, ze zouden er iets mee gaan doen.
Dat overtreden van de wet gold destijds ook voor de lokale partijen die zetels hadden veroverd in de nieuwe gemeenteraad van Wijdemeren: De Lokale Partij en DorpsBelangen. Ze voldeden namelijk niet aan de eisen uit artikel 34 van de Wet financiering politieke partijen. Daarin staat dat ze een giftenreglement moeten hebben, waarin wordt aangegeven hoe de partij omgaat met giften en de openbaarmaking daarvan. Ook bepaalt dat artikel dat zo’n giftenreglement zelf openbaar moet zijn. Voor plaatselijke afdelingen van landelijke partijen ligt het anders: zij vallen onder het giftenreglement van hun landelijke partijorganisatie.
Reparatie
De Lokale Partij (DLP) repareerde de tekortkoming in 2019. Toen stelde de algemene ledenvergadering het Reglement Giften De Lokale Partij vast. Dat reglement staat ook op de website van de partij. Het bepaalt dat niemand (naast de contributie voor leden) meer dan 1.500 euro per jaar in de partijkas mag storten. Wel is een extra donatie van ten hoogste 2.500 euro in het verkiezingsfonds mogelijk.
Daarmee voldoet DLP netjes aan de wet. Maar de buitenwacht schiet er nog niet zo heel veel mee op. Want wie heeft DLP nu in welk jaar bedacht met welk bedrag? Dat blijft vertrouwelijk. Dat mag overigens van de wet, want die zegt er niets over, althans voor lokale partijen niet.
Maar eens bellen
Bij DorpsBelangen (DB) ligt het anders. Op de website van de partij is nog steeds niets te vinden over hoe DB omgaat met giften. Daarmee lijkt de partij de wet te overtreden. Dus daarom heb ik maar eens gebeld met partijvoorzitter Wiet van den Brink om te horen hoe het zit.
Hij legt uit dat in de akte van oprichting van de partij bepalingen zijn opgenomen over giften. Van den Brink: ,,Als ik het in mijn eigen woorden samenvat, dan is er bepaald dat giften mogen, dat het partijbestuur per gift bepaalt of die wordt geaccepteerd of niet en dat het bestuur daarover verantwoording aflegt aan de algemene ledenvergadering.’’ Overigens, voegt de voorzitter eraan toe, ‘naast de contributies en de bijdragen van onze raads- en collegeleden komt er nul komma nul binnen’.
Uit een en ander kan met een beetje goede wil worden geconcludeerd dat DB wel een giftenreglement heeft, maar dat in een iets andere vorm heeft gegoten. Maar is het ook openbaar? Nee, dat niet. Want in het handelsregister van de Kamer van Koophandel is niets te vinden. DB heeft daar geen enkel document gedeponeerd, ook niet de oprichtingsakte met daarin bepalingen over de omgang met giften. Aan de wettelijk vereiste openbaarmaking van de regels voor giften voldoet DB dus niet. En waar het bestuur aan de ledenvergadering verantwoording aflegt over hoe met giften is omgegaan, komt de buitenwereld daarover nog steeds niets te weten. Net als bij DLP dus. Maar net als bij DLP is ook bij DB op dit laatste punt géén sprake van wetsovertreding.
Al met al heeft de buitenwacht – de kiezers – er dus geen flauw benul van wie (los van de gewone contributie) hoeveel geld stort in de partijkassen van DLP en DB. En dat geldt voor zowel giften voor algemeen gebruik als voor giften voor de verkiezingskas.
Landelijke partijen
En de afdelingen van landelijke partijen met zetels in de Wijdemeerse gemeenteraad (CDA, VVD, D66 en PvdA/GroenLinks), zijn die dan wél open en transparant over hun geldstromen? Het antwoord is: nee. Maar daarover morgen meer in een nieuwe bijdrage, anders wordt deze wel heel erg lang. Voor landelijke partijen en hun afdelingen zitten de regels anders in elkaar dan voor lokale politieke formaties.
Het is eigelijk van de zotte dat vooral de lokale partijen zich altijd voordoen op te komen voor het lokale belang en daarmee de andere partijen afdoen als niet lokaal betrokken.
Mensen moeten proberen zich meer in de lokale politiek te verdiepen dan weten zij dat alle partijen zich inzetten voor Wijdemeren en niet alleen populistische lokale partijen.