Onthullend zijn de antwoorden van burgemeester en wethouders op vragen van PvdA/GroenLinks over de energietoeslag. We zien een duidelijk voorbeeld van hoe inwoners de dupe worden van een gemeente die balanceert op de rand van de afgrond, een gemeente die niet kan leveren aan eigen inwoners.
De fractie van PvdA/GroenLinks in de gemeenteraad wilde drie dingen weten. Ten eerste: kan een wat grotere groep inwoners dan nu een energietoeslag krijgen vanwege de exorbitante gas- en stroomprijzen van dit moment? De rood/groenen denken aan het optrekken van de inkomensgrens voor die toeslag van 120 naar 130 procent van het sociaal minimum. Ten tweede: wat zou zo’n maatregel de gemeente (extra) kosten? En drie: in hoeverre kunnen die extra kosten worden gedeclareerd bij Rutte & Co?
Goede vragen. Het optrekken van de inkomensgrens voor de energietoeslag speelt in meer gemeenten. Dus is het best het overwegen waard ook in Wijdemeren een wat grotere groep inwoners in bescherming te nemen tegen ‘Poetin-prijzen’ voor energie.
Heldere antwoorden
Burgemeester en wethouders geven heldere antwoorden. Die kwamen op 29 september, één dag nadat wethouder Stan Poels (PvdA/GroenLinks) zijn ontslag had ingediend. Het ligt dus voor de hand te denken dat Poels nog direct betrokken is geweest bij de formulering van die antwoorden.
Op zichzelf positief is dat het college van plan is het komende jaar het minimabeleid te ‘herijken’. Het zegt daarbij ‘open (te) staan voor discussie over de hoogte van de inkomensgrens’. Dat schept hoop. Maar de volgende antwoorden boren die hoop meteen weer de grond in.
Het college stelt vast dat het optrekken van de inkomensgrens extra geld kost. Logisch: als je meer mensen een toeslag geeft, kost dat meer geld. Ook brengt het college te berde dat het Rijk dat niet vergoedt, want ‘Den Haag’ hanteert de grens van 120 procent van het sociaal minimum. Dat klopt.
De echte vraag
Vervolgens zegt het college dat de echte vraag dus is of de gemeenteraad extra geld beschikbaar wil stellen voor het verhogen van genoemde inkomensgrens. Het college voegt daaraan toe: ‘wetende dat we daar op dit moment geen dekking voor hebben’. Anders gezegd: er is geen geld voor het helpen van meer inwoners, maar als de gemeenteraad dat toch wil, moet de raad maar zeggen waar het geld vandaan moet komen (ongetwijfeld door ergens anders te bezuinigen, red.). Daar valt geen speld tussen te krijgen.
Vervolgens wijzen burgemeester en wethouders erop dat het niet alleen gaat om extra geld voor meer toeslagen (dat er dus niet is), maar dat ophogen van de inkomensgrens ook extra werk voor ambtenaren betekent. Er komen dan immers meer aanvragen voor een energietoeslag binnen. De daarvoor benodigde extra ‘handjes’ zijn er niet. Om het toch te regelen, zouden dus mensen van buiten moeten worden ingehuurd. Dat kost geld en dat kan niet worden gedeclareerd bij het Rijk. En Wijdemeren zelf heeft het geld er niet voor. Daarop valt ook al niets af te dingen.
Gooise Meren weet het wel
Opmerkelijk is dat het college zegt: wij hebben geen gegevens om te berekenen hoeveel het extra zou kosten als de inkomensgrens wordt opgetrokken van 120 naar 130 procent van het sociaal minimum. Daarom verwijst het naar buurgemeente Gooise Meren. Daar praten ze over het optrekken van die inkomensgrens en schatten ze dat dat zo’n zes ton extra kost. Omgerekend naar het inwonertal van Wijdemeren zou het in Wijdemeren gaan om ruwweg 250.000 euro extra aan uitgaven.
Vraag: hoe kan het dat het Wijdemeerse college die rekensom niet kan laten maken, terwijl dat in Gooise Meren kennelijk wel kan? Zijn ze in Gooise meren zoveel slimmer? Hebben ze daar een ambtenarenapparaat dat beter functioneert? Of gokken ze in Gooise Meren maar wat? Dat laatste lijkt het Wijdmeerse college niet te denken, want anders zou het dat cijfer uit Gooise Meren er niet bij halen. En dat ze in Gooise Meren veel slimmer zijn, is niet aannemelijk. Blijft over: het ambtenarenapparaat daar functioneert kennelijk beter dan dat in Wijdemeren.
Conclusies
Wat valt uit dat alles te concluderen? Wel, bijvoorbeeld dat de gemeenteraad ervoor zou kunnen kiezen de inkomensgrens voor de energietoeslag toch op te hogen. Voorwaarde is dan wel dat daarvoor het geld wordt gevonden. Reuze benieuwd waarop raad en/of college dan denken te kunnen bezuinigen. En benieuwd hoeveel pijn dat (andere) inwoners dan weer gaat doen.
Tweede conclusie: opnieuw blijkt dat het Wijdemeerse ambtenarenapparaat het niet aan kan. Ophoging van de inkomensgrens voor de energietoeslag gebeurt in tal van gemeenten. Maar Wijdemeren kan – los nog van het geld – extra aanvragen voor die toeslag niet aan.
Samenvattend: Wijdemeren staat er zo beroerd voor dat de inwoners met een inkomen tussen de 120 en 130 procent van het sociaal minimum geen energietoeslag kunnen krijgen. Dus deze groep inwoners die het niet breed heeft, wordt rechtstreeks de dupe van het feit dat ze wonen in een op instorten staande gemeente.
Vragen
Vraagje: vindt de politiek dat Wijdemeren een gemeente moet zijn voor welvarenden, waar een deel van de mensen met een krappe beurs het lekker zelf mag uitzoeken? Ander vraagje: vindt de politiek het loflied op gemeentelijke zelfstandigheid belangrijker dan het lot van inwoners die niet zo veel te makken hebben? Slotvraagje: zou fusie met een krachtiger gemeente een goed idee zijn om uit de sores te komen? (NB Hilversum trekt voor extra steun aan mensen met weinig inkomen in 2023 een miljoen euro uit en in 2024 nog een keer, zo was vrijdag te lezen in De Gooi- en Eemlander).
Ik heb bij de gemeente de aanvraag ingediend voor die energie toeslag, toen dat net bekend was, voor mijn schoonvader.
Hij heeft AOW met een klein pensioen.
Werd vriendelijk via de mail geholpen, kreeg een link om het digitaal aan te vragen voor hem, so far so good!
Maar de goede man van 99 verdiend plus minus 100 euro op jaarbasis teveel voor die 120% die het rijk stelt.
Dus volgens de aanvraag had hij er geen recht op, had ook geen zin om het in te dienen want dan belast je weer een ambtenaar om een afwijzing te sturen.
En we weten allemaal hoe overbelast ze zijn in Wijdemeren, als er al genoeg ambtenaren zijn op die afdeling.
Maar zo valt er dus een oudere inwoner die het goed zou kunnen gebruiken buiten de boot.
Met hem vele anderen neem ik aan.
Maar Wijdemeren is niet een sociale gemeente, ze zitten met een giga gat in de begroting.
Zouden ze nou ook in het gemeentehuis met dikke truien onder een deken aan hun bureau werken?
Of bij de raad met themo ondergoed zitten omdat de kachel een stuk lager staat om de kosten te besparen?
Zoals waarschijnlijk de meeste inwoners die net buiten de boot vallen de winter door moeten komen?
Vast niet, ze denken niet aan mensen met een minder gevulde portemonnee bleek al uit veel artikelen over nieuwbouw plannen.
Dus er komt waarschijnlijk een run op “lokaal” ingekochte dekens en warme sokken.
Waar een wil is, is een weg .
Het ontbreekt dus aan de wil . Althans bij B&W.
En de raad? Proberen zij het wel omdat ze het willen? Of ontbreekt daar naar verwachting ook de wil.
Waarom wél je kapot knokken voor woningbouw maar niet voor armoedebestrijding?