Nog voordat er deze dinsdagavond (22 november) in het Wijdemeerse gemeentehuis wordt gepraat over de niet-sluitende ontwerp-begroting 2023 is die alweer achterhaald. De nieuwste cijfers laten een nóg somberder beeld zien. Het valt niet uit te sluiten dat dat beeld eind december zelfs nog wat treuriger zal zijn.
Voor leden van de gemeenteraad en raadscommissies heeft het college een zogeheten ‘beeldvormende sessie’ belegd over de begroting. Zo’n sessie heeft geen formele status, er wordt niets besloten, het is vooral een bijpraat-bijeenkomst waar informatie wordt gedeeld.
Dinsdagavond moge het dan gaan over de ontwerp-begroting 2023 (met zoals bekend een tekort van 1,98 miljoen euro), het college heeft inmiddels ook een stuk over de laatste financiële stand van zaken geproduceerd. Het gaat om de cijfers per 1 oktober jongstleden, waarbij het college nadrukkelijk waarschuwt dat deze stand van zaken ‘niet (mag) worden gezien als eindresultaat 2022’. Ofwel: in theorie kan het beeld op 31 december ietsje beter zijn dan nu, maar de vrezen valt dat het nog treuriger zal zijn.
Radicaal anders
De hoofdzaak is deze. De in november vorig jaar vastgestelde begroting 2022 liet onder de streep een klein plusje zien. Er zou 59.000 euro overblijven. Op 1 oktober dit jaar was het beeld echter radicaal anders. De cijfers moesten per die datum 640.000 euro naar beneden worden bijgesteld, waardoor het plusje is omgeslagen in een voorlopig tekort van 581.000 euro.
Om de boel aan te zuiveren haalt het college (voorlopig) die 640.000 euro uit de algemene reserve. Het gemeentelijke spaarvarken vermagert daardoor verder, van 843.000 naar nog slechts 203.000 euro. Vrijwel al het ‘spaargeld’ is daarmee inmiddels verstookt en het is nog geen 31 december.
Weerstand
Doordat weer eens een greep moet worden gedaan in de algemene reserve, wordt niet alleen die pot een stuk leger, maar verslechteren ook andere cijfers in de begroting voor volgend jaar. Denk daarbij in de eerste plaats aan de zogeheten ratio weerstandcapaciteit. Die geeft aan in hoeverre een gemeente bestand is tegen onverwachte financiële tegenvallers waarvoor geen geld opzij is gezet. Die ratio weerstandscapaciteit moet minimaal staan op 1,0 en liefst wat hoger. Eerder dit jaar stond Wijdemeren op 0,62 (onvoldoende) en in de begroting 2023 zien we 0,45 (ruim onvoldoende).
Diezelfde ontwerp-begroting 2023 vermeldt een ‘benodigde weerstandscapaciteit’ van 2.267.000 euro. De werkelijk ‘’beschikbare weerstandscapaciteit’ staat in de begroting tot nu toe slechts op 1.013.000 euro – veel te weinig dus en vandaar die slechte ratio weerstandscapaciteit van 0,45. Maar doordat het college zich genoodzaakt ziet voor dit jaar (2022) 640.000 euro uit de algemene reserve te halen keldert de ‘beschikbare weerstandscapaciteit’ naar nog maar 373.000 euro. En dat om risico’s op te vangen die optellen tot bijna 2,3 miljoen euro! Daarmee daalt de ratio weerstandscapaciteit van 0,45 naar het ontstellende niveau van nog maar 0,17.
Tegenwind
Vergelijk maar met een huishouden waar ze drie tientjes op de plank hebben liggen voor noodgevallen. Als dan de wasmachine het begeeft, is er veel te weinig geld om een nieuwe te kopen. Anders gezegd bij een weerstandsratio van 0,17 zal Wijdemeren bij het eerste het beste zuchtje tegenwind omkukelen.
Ook de toch al slechte solvabiliteit (hoeveel van het gemeentelijke vermogen is eigen vermogen) zakt verder, maar die rekensom heb ik maar even laten zitten. Het bovenstaande is al genoeg voor een indruk van hoe ellendig de financiële toestand is.
Onheilspellend
De grootste boosdoeners bij het dit jaar sterk verslechterde beeld kwamen al bij herhaling voorbij: het sociaal domein dat vooralsnog ruim drie ton meer kost dan begroot en de personeelskosten (denk aan de vele externe inhuur) die (stand 1 oktober) 780.000 euro hoger oplopen dan eerder gedacht. En bij dat laatste zien we weer zo’n onheilspellende kanttekening: ,,Het is niet zeker of dit ook het eindresultaat zal worden’’.
Mijn oog viel trouwens ook op iets eigenaardigs waaruit misschien een klein beetje hoop valt te putten. Onder extra ‘lasten’ voert het college de post ‘energietoelage minima’ op: 358.000 euro. Dat geld is voor inwoners die door de ‘Poetin-prijzen’ voor energie kopje onder dreigen te gaan.
Het gekke is, dat het college dat bedrag wel vermeldt als extra uitgave, dat het ook noteert dat het Rijk voor dat doel (energietoelage) precies 358.000 aan Wijdemeren heeft toegekend, maar dat we dat bedrag nergens terugzien aan de inkomstenkant. In feite gaat het om Haags geld dat de gemeente doorschuift naar huishoudens die het nodig hebben. Daarmee zijn wel Wijdemeerse ambtelijke uren (en dus geld) gemoeid, maar niet meer dan dat. Het doorgeschoven geld is immers geen Wijdemeers, maar Haags geld. Nu ben ik geen boekhouder, dus ik kan me best vergissen, maar eigenaardig vind ik het voor dit moment wel. Zou ik het bij het rechte eind hebben dan knapt het financiële beeld 3,5 ton op – nog veel te weinig, maar alle beetjes helpen.
Het einde
Hoe dat ook zij, de inkt van de ontwerp-begroting is maar nauwelijks droog of het beeld is alweer verslechterd. Waar is het einde? Houdt het dan nooit op? Eh, voorlopig nog even niet nee, want 2022 is nog niet voorbij . . . . .