Hebt u politiek gesproken een beetje een hekel aan een of meer leden van de zittende gemeenteraad in Wijdemeren? Dan hebt u pech, want ze blijven zes dagen langer ‘regeren’ dan normaal gesproken van de Kieswet mag.
Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen hadden we er al mee te maken en bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart gebeurt het opnieuw: diverse dingen gaan een beetje anders dan anders. Dat komt door corona. In verband daarmee is eind 2020 de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 ingevoerd. Die verandert tijdelijk een aantal dingen in de Kieswet. Het covid-wetje is één keer verlengd en geldt nu tot 1 juli dit jaar. En dus hebben we er bij de raadsverkiezingen nog mee te maken.
De voor de buitenwereld opvallendste afwijking is dat we ook de twee dagen vóór de officiële verkiezingsdatum (16 maart) al mogen stemmen. Voor het publiek niet of minder opvallend is dat vervolgens enkele dingen wat opschuiven. Zo stelt het centraal stembureau in elke gemeente de verkiezingsuitslag niet twee dagen na de verkiezingen vast (18 maart), maar pas na vijf dagen, op maandag 21 maart. Die vergadering van het centraal stembureau moet beginnen om 10.00 uur, zo staat in een circulaire die minister Kajsa Ollongen (toen nog van Binnenlandse Zaken) eind vorig jaar rondstuurde.
Zichtbaarder is dat de zittende gemeenteraad zes dagen langer in functie blijft, namelijk niet tot aan de achtste maar tot aan de veertiende dag na de verkiezingen. Concreet betekent het dat de oude raad aanblijft tot en met dinsdag 29 maart 23.59 uur. In het Wijdemeerse vergaderschema is dan ook te zien dat de ‘afscheidsraad’ plaatsvindt op die dinsdag, 29 maart.
Ideeën uitventen
Overigens maken die zes dagen extra in de praktijk natuurlijk erg weinig uit. Immers: tenzij zich iets heel bijzonders zou voordoen vond afgelopen woensdag en donderdag de laatste echt inhoudelijke vergadering van de oude raad plaats. De komende weken gaat het bij alle partijen om wervende teksten en het uitventen van de eigen ideeën in de hoop kiezers te overtuigen. De eerste advertenties waren al te zien in Weekblad Wijdemeren.
Op 29 maart eindigt de ‘afscheidsraad’ uiteraard met het feestelijk uitzwaaien van raadsleden die niet meer terugkeren en met een gezamenlijk drankje om het genoeglijk af te ronden. Toch moet de oude raad tijdens die allerlaatste vergadering volgens de Kieswet nog wel een paar belangrijke formaliteiten afhandelen. Zo moet de verkiezingsuitslag definitief worden vastgesteld.
En omdat de volgende dag nieuwe raadsleden worden geïnstalleerd – hún periode duurt zes dagen korter dan normaal – moeten hun ‘geloofsbrieven’ worden onderzocht en goed bevonden. Dat doet de oude raad op advies van een kleine commissie uit haar midden. Burgemeester Crys Larson meldde afgelopen donderdag dat die commissie ditmaal bestaat uit Sieta Vermeulen (VVD), Ria Hennis (DorpsBelangen) en Jan Verbruggen (CDA) – niet geheel toevallig raadsleden die er zelf een punt achter zetten.
Inwerken
De volgende dag, woensdag 30 maart, wordt dan de gemeenteraad in nieuwe samenstelling geïnstalleerd. Voor die nieuwe lokale volksvertegenwoordiging gaat april wel zo’n beetje heen met het inwerkprogramma, zodat het gewone raadswerk pas in mei weer op stoom komt.
Maar in de tussentijd ligt het politieke bedrijf natuurlijk niet stil. Integendeel! Na de verkiezingen beginnen de altijd boeiende onderhandelingen over de vorming van een nieuwe coalitie (dan wel voorzetting van de oude). Dat loopt vervolgens uit op de formatie van een nieuw college: wie gaat welke wethouder(s) leveren?
Ter stembus!
Al met al ligt het reguliere politieke ‘theater’ nu even stil, maar zal er toch genoeg te beleven zijn – te beginnen met de verkiezingscampagne. In Frankrijk hebben ze een mooie kreet, die ik hier graag aanhaal: ‘Aux urnes, citoyens!’ – Ter stembus, burgers! Maar u, lezer van Rading Nul, hebt die aansporing ongetwijfeld niet nodig.