Regel het nou eindelijk eens met die olifant. En dan flink woningen bouwen

‘Kaders Ter Sype’ heette het agendapunt van de raadscommissie nogal stoffig. Maar het was hartstikke belangrijk. Het overleg kabbelde woensdagavond al even voort toen Stan Poels (PvdA/GroenLinks) benoemde waar het echt om gaat: ,,De grote olifant in de kamer’’, vliegveld Hilversum. Vóórdat welk ander deelonderwerp dan ook wordt aangepakt moeten met het vliegveld zaken worden geregeld, stelde hij. Want pas daarna is op Ter Sype woningbouw mogelijk op een schaal die de Wijdemeerse gemeenteraad graag wil.

Poels sloeg de spijker op zijn kop. Waar nu al een poos over wordt gepraat zijn de mogelijkheden om in Ter Sype op zeer beperkte schaal woningen en bedrijfshuisvesting te bouwen. Het is allemaal veel kleiner dan de gemeenteraad het liefst wil. In het verleden werd gesproken over veel grotere aantallen woningen, tot zo’n 600 aan toe. Maar ook als het er 500 of 400 zouden worden helpt dat al flink bij de bestrijding van de enorme woningnood.

De grote hinderpaal is, zoals bekend, vliegveld Hilversum, meer in het bijzonder start- en landingsbaan 13-31 die precies in de richting van Ter Sype ‘wijst’. Inspreker Frits Barneveld Brinkhuijsen besteedde daaraan woensdag dan ook de nodige aandacht. Hij riep het beeld op van iemand die een nieuwe woning in Ter Sype heeft kunnen betrekken en op een mooie zomerdag in de tuin wil barbecueën. Diens plezier zal worden vergald door startende of landende vliegtuigen die met de nodige herrie over de fijne nieuwe woning scheren. Zoiets moeten we niet willen, betoogde Barneveld Brinkhuijsen. En gelijk had hij.

Slagje anders

Ogenschijnlijk nam hij het op voor toekomstige bewoners van Ter Sype, maar het zat een slagje anders. Barneveld Brinkhuijsen is namelijk voorzitter van het bestuur van Stichting Vliegveld Hilversum. Hij wil geen gedonder met eventuele nieuwe buren in Ter Sype, want hij wil het vliegveld graag houden zoals het is. Net als eerdere insprekers namens het vliegveld hield hij een rustig betoog vol argumenten en liet hij blijken heus tot overleg bereid te zijn.

Maar als puntje bij paaltje komt, betogen vertegenwoordigers van het vliegveld telkens hetzelfde: handen af van het vliegveld zoals het nu is. Dat ze voor hun belang opkomen is logisch en dat recht kan ze ook niet worden ontzegd. De hamvraag is echter of het belang van het vliegveld zoals het nu is zwaarder moet wegen dan het belang van de drommen woningzoekenden. Wat mij betreft is het antwoord nee en de gemeenteraad van Wijdemeren denkt er ook zo over.

Die kwestie – vliegveld zoals het is of wonen – moet eerst worden aangepakt. Gekeken moet worden wat mogelijkheden zijn, pas daarna komt invulling van eventuele nieuwbouw wel aan de orde – aldus het terechte betoog van raadslid Poels. Waarbij hij overigens steun kreeg van anderen in de raadscommissie.

Momentum

‘De grote olifant in de kamer’ aanpakken, is juist nu heel belangrijk. Nu is er namelijk ‘momentum’, zoals Gert Zagt (De Lokale Partij) het uitdrukte. Hij doelde erop dat in Hilversum de PvdA pleit voor sluiting van het vliegveld om op die plek woningen te bouwen, terwijl de Hilversumse VVD volgens het verkiezingsprogramma de mogelijkheden onderzocht wil zien.

In dat kader maakte vliegveldbestuurder Barneveld Brinkhuijsen enkele belangwekkende  opmerkingen. De gewraakte baan 13-31 sluiten? Kan niet, betoogde hij. Dan moeten namelijk meer vliegtuigen de andere twee banen gebruiken en met hun niet al te stevige grond zullen die dan snel ‘kapot gevlogen’ worden. Is het misschien een oplossing die banen van verharding of halfverharding te voorzien? ,,Wij mogen niets verharden’’, aldus de stichtingsvoorzitter.

Hilversum-Zuid

Bij het horen van de woorden verharding en halfverharding gaan de gedachten trouwens al snel naar het verleden, toen vanuit Hilversum (vooral Hilversum-Zuid) luid protest klonk. Daar vreesde men bij (semi-)verharding voor meer en zwaardere vliegtuigen over de eigen wijk en dus geluidsoverlast.

Een andere boeiende mededeling kwam van commercieel directeur Koen Parie van DC Vastgoed, gevestigd in Deventer. Dat bedrijf is de eigenaar/ontwikkelaar van Ter Sype. Hem werd gevraagd of DC contact heeft met het vliegveldbestuur en zo ja, wat dat heeft opgeleverd. Het antwoord was even eenvoudig als opvallend: ,,Tussen DC en het vliegveld is geen contact geweest.’’

De ingrediënten

Daarmee hebben we de belangrijkste ingrediënten wel te pakken:

1. De woningnood schreeuwt om een fors aantal woningen op Ter Sype.

2. Vliegveldbaan 13-31 maakt dat onmogelijk, dus is het logisch die te sluiten.

3. Het vliegveld kan niet zonder baan 13-31, want dan worden de twee andere banen aan gort gevlogen.

4. Verharding of halfverharding van die twee andere banen om te voorkomen dat ze worden vernield is niet toegestaan.

5. Twee van de belangrijkste spelers, DC Vastgoed en het vliegveldbestuur, hebben geen contact met elkaar, terwijl overleg wel erg bevorderlijk zou zijn voor een oplossing.

6. Hilversum(-Zuid) zit niet te wachten op meer vliegtuiglawaai.

7. En dan een laatste puntje om de boel in perspectief te zetten: geen enkel klein vliegveld in Nederland heeft drie banen, ze hebben er allemaal één of twee – gras dan wel verhard, zoals ik eerder op Rading Nul liet zien. Alleen Schiphol gebruikt eveneens drie banen (tegelijk) en dan nog alleen op piekuren, aldus de website van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL).

Vragen en antwoorden

De zaak zit al jaren muurvast. En dat terwijl een oplossing niet zo heel ingewikkeld zou moeten zijn.

Eerst de vraag óf er iets moet gebeuren. Antwoord: ja natuurlijk, de schrijnende woningnood moet worden bestreden.

Wat is dan nodig voor flinke aantallen woningen in Ter Sype? Antwoord: sluiting van vliegveldbaan 13-31.

Heeft vliegveld Hilversum dan een probleem? Jazeker. Dus dat moet worden opgelost. Dat kan door op een van de resterende banen of op allebei (half)verharding aan te brengen. Het verbod daarop moet dus van tafel.

Kan die (half)verharding ertoe leiden dat er meer starts en landingen gaan plaatsvinden en/of dat zwaardere vliegtuigen (met meer geluid) het vliegveld gaan gebruiken? Jazeker, dat kan en dan hebben inwoners van Hilversum(-Zuid) een probleem.

Is daartegen iets te doen? Zeker wel. In het luchthavenbesluit over vliegveld Hilversum kunnen grenzen worden gesteld aan aantallen starts en landingen en aan het gewicht van vliegtuigen die het vliegveld mogen gebruiken. Dat is nu ook al zo en zo nodig kunnen die normen worden bijgesteld – desnoods zelfs per baan.

Zulke ingrepen brengen kosten met zich mee. Kan de Stichting Vliegveld Hilversum die dragen? Geen idee, ik heb geen inzicht in de boeken van de stichting, maar het kon best eens ‘nee’ zijn.

Is dat probleem op te lossen? Vast wel. Als DC Vastgoed door sluiting van baan 13-31 veel meer kan bouwen in Ter Sype dan nu en er dus beduidend meer geld aan kan overhouden, is het niet onredelijk als de ontwikkelaar het vliegveld de hand reikt bij de financiering van (half)verharding. Voorwaarde is uiteraard dat ze eens contact met elkaar hebben. Het ligt voor de hand dat DC Vastgoed daartoe het initiatief neemt.

Bij dat alles moeten nogal wat partijen worden betrokken. Naast het vliegveldbestuur en DC Vastgoed zijn dat in elk geval de gemeenten Wijdemeren en Hilversum, in ieder geval de provincie Noord-Holland (want die gaat over het luchthavenbesluit), wellicht Regio Gooi en Vechtstreek en mogelijk ook de bij het publiek vrij onbekende CROH. Dat is de Commissie regionaal overleg vliegveld Hilversum, waarin zijn vertegenwoordigd vier gemeentebesturen (Hilversum, Wijdemeren, De Bilt, Stichtse Vecht), omwonenden van het vliegveld uit die gemeenten, het vliegveld en zijn gebruikers en milieuorganisaties.

Doorpakken

Al met al: nadat er al ruim 35 jaar vruchteloos is gepraat over een woonwijk Ter Sype moet in het licht van de woningnood nu eindelijk eens worden doorgepakt. En toch, hoe raar dat ook mag klinken, is het beter toch nog heel eventjes te wachten. Even zien hoe de Hilversumse politiek zich gaat opstellen inzake de vraag: vliegveld sluiten of niet.

Is het antwoord: het vliegveld blijft, dan kan de hierboven beschreven weg worden bewandeld. Besluit de Hilversumse politiek tot sluiting, dan ontstaat een andere situatie. Dan zal Hilversum inzetten op woningbouw op het vrijkomende terrein. En dan is de vraag: wat te doen met Ter Sype?

Er zijn in dat geval diverse mogelijkheden: alleen fors bouwen op ter Sype, alleen flink bouw op het voormalige vliegveldterrein of op beide locaties, maar dan per locaties wat minder.

Verkeer

In alle varianten is het overigens wel belangrijk het aantal verkeersbewegingen van en naar de nieuwe woningen goed in de gaten te houden. Komen er ‘te veel’ woningen en dus verkeersbewegingen, dan komt een doorsteek van de N201 (Vreelandseweg) naar de A27 weer in beeld – via Raaweg, Rading en Noodweg. In Loosdrecht zit ongetwijfeld niemand daarop te wachten. In Hilversum en Hollandsche Rading zullen er vast ook tegenstanders zijn. Maar het is best voorstelbaar dat er in de Hilversumse politiek partijen zijn (de VVD wekt alvast die indruk) die zo’n nieuwe doorsteek een mooie oplossing vinden voor de overbelaste Diependaalselaan daar.

In alle scenario’s geldt eveneens dat burgemeester en wethouders van Wijdemeren – zeer binnenkort in nieuwe samenstelling – er bovenop moeten zitten en waar mogelijk (bij)sturend optreden. Als de schijn niet bedriegt, wordt voor deze zaak de komende raadsperiode van vier jaar beslissend.