Sociale huur aan Dammerweg, is dat wel zo zeker? Raad laat zich bedotten

Heel goed dat er aan de Dammerweg 108-109 in Nederhorst den Berg veertien nieuwe woningen komen. Maar hoe zeker is het dat vijf daarvan sociale húúrwoningen zullen zijn? Wethouder Jan-Jaap de Kloet vindt die vraag ‘zeuren’. Maar de officiële stukken laten ruimte voor gerede twijfel. Misschien worden het wel sociale koopwoningen. Wie een sociale huurwoning zoekt, en dat zijn er velen, vooral jongeren, heeft daar niets aan.

Een belangrijke bepaling in het Wijdemeerse beleid is dat bij woningbouw 1/3 van de nieuwe woningen in de categorie sociaal moet vallen. Al eerder stelde ik op Rading Nul aan de orde dat de Woonvisie van de gemeente het aan de beleefdheid van ontwikkelaars overlaat of dat sociale huur- of koopwoningen zullen zijn. Het gemeentelijk beleid biedt geen garantie dat er sociale huurwoningen worden gebouwd.

Vraag Gert Zagt

Bij het nieuwbouwproject Dammerweg 108-109 in Nederhorst doet dat vraagstuk zich opnieuw voor. Woensdagavond, in de raadscommissie Ruimte en Economie, stelde Gert Zagt (De Lokale Partij) er een vraag over. Worden die vijf sociale woningen écht huurwoningen? Op een aantal plaatsen in de stukken staat dat, maar hier en daar staat ook alleen maar dat het woningen in het sociale segment zullen zijn, wat dus net zo goed sociale koop kan zijn. Zo ongeveer legde Zagt het voor aan wethouder Jan-Jaap de Kloet (ruimtelijke ontwikkeling). Die antwoordde dat in het voorstel van het college, waarover de gemeenteraad volgende week een besluit neemt, duidelijk staat dat het gaat om vijf sociale huurwoningen.

Daarmee had De Kloet als het ware zijn schaapjes op het droge. De raadscommissie vond het niet nodig volgende week aan het woningbouwplan nog woorden vuil te maken, het is wat de commissie betreft een hamerstuk. De vraag is of dat verstandig is. Dat zal ik toelichten, maar eerst even een pikant  intermezzo.

‘Beetje zeuren’

Om pakweg 21.50 uur schorste commissievoorzitter Jan Willem Nienhuis de vergadering voor tien minuutjes. Plaspauze. Vlak voor de hervatting hoorde de luisteraar thuis wethouder De Kloet zeggen: ,,Wat is er? Ben ik te horen?’’ Waarna zijn microfoon uit ging. Maar aan het begin van de schorsing was te horen dat De Kloet even sprak met – naar ik meende te horen – VVD-fractievoorzitter Sieta Vermeulen. Uit De Kloets mond noteerde ik: ,, . . . sociale huur, is een beetje zeuren . . .’’ Dat sloeg kennelijk op de vragen van Zagt.

Maar wás dat gevraag wel zeuren? En ís wel spijkerhard gegarandeerd dat die vijf sociale woningen aan de Dammerweg inderdaad huurwoningen worden? Laten we even de stukken besnuffelen.

Ten eerste het raadsvoorstel dat vooralsnog dus een hamerstuk zal zijn. De Kloet heeft gelijk dat in de uitleg sprake is van sociale huurwoningen. Meteen al in de inleiding staat deze zin: ,,In het beoordelingsproces van de aanvraag is het aantal nieuw te bouwen woningen verlaagd tot 14, waarvan 5 sociale huurwoningen.’’ Duidelijk: huur, geen koop.

Niet keihard gegarandeerd

Maar in het officiële besluit dat de gemeenteraad per hamerslag gaat nemen, is (beslispunt 1) alleen sprake van ‘het oprichten van 14 woningen’. Punt. Geen letter over de onderverdeling in categorieën. Dat er sociale woningen moeten komen staat er niet in, maar dat hoeft ook niet, want die voorwaarde staat al in de gemeentelijke Woonvisie. Maar zoals het nu ligt, gaat de raad het wel opnieuw aan de ontwikkelaar overlaten of er vijf sociale huur- of sociale koopwoningen komen. Gezeur? Geenszins, er staat gewoon wat er staat. Sociale huurwoningen zijn krachtens het te verwachten raadsbesluit niet keihard gegarandeerd.

Ook boeiend was bovenvermelde schorsing tijdens de commissievergadering vanwege iets heel anders. Aan het begin van die onderbreking was tussen de vergaderstukken over Dammerweg 108-109 nog ‘Bijlage 1’ te zien: een zogeheten anterieure overeenkomst tussen de gemeente en de ontwikkelaar. Ontwikkelaars en gemeenten sluiten heel vaak zo’n overeenkomst nog voor de eerste schep bij een project de grond in gaat. Ze maken dan allerlei afspraken.

Bijlage verdwijnt

Tot mijn verbazing werd het echter tijdens de schorsing onmogelijk die bijlage te openen – ik moest inloggen, stond er, wat ik als belangstellende burger niet kan. Vervolgens was niet eens meer zichtbaar dat er ooit een ‘Bijlage 1’ was geweest. Na het raadsvoorstel was als eerstvolgend document ‘Bijlage 2’ te zien. Kennelijk had de eerste bijlage online gestaan terwijl dat niet de bedoeling was.

Maar gelukkig was ik er net op tijd bij. Vlak voordat de boel offline ging, had ik van de in totaal 16 A4’tjes van die anterieure overeenkomst tussen de gemeente Wijdemeren en ontwikkelaar Expo Vastgoed Ontwikkeling II BV uit Bleiswijk nog de zeven in dit verband meest relevante pagina’s kunnen afdrukken. Die bevatten interessante informatie.

Bovenaan pagina 1 staat wel als ‘disclaimer’ dat het een ‘concept’ is, een ‘bespreekstuk’ voor de gemeente en de ontwikkelaar, maar iets lager is te lezen: ‘Definitief: 1 september 2021’. Laten we de beschikbare tekst dus toch maar even doorlopen.

Wenkbrauwen omhoog

Op pagina 3 en 4 (artikel 1) staan de ‘begripsbepalingen’. Op pagina 4 zien we wat wordt verstaan onder een sociale huurwoning en een sociale koopwoning. Daarvan gaan de wenkbrauwen al omhoog. Want als het de bedoeling is in de categorie sociaal aan de Dammerweg uitsluiten huurwoningen te realiseren, waarom zou je dan in vredesnaam definiëren wat een sociale koopwoning is?

Maar goed, onderaan pagina 6 staat ‘artikel 6 Bouwprogramma’. Als allereerste wordt inderdaad genoemd: ‘a. Vijf grondgebonden sociale huurwoningen’. Dus toch. Prima.

Maar op de volgende pagina staat ‘Artikel 7 Anti-speculatiebeding’. Heel goed, zo’n beding, want dat moet sociale woningen voor een bepaalde periode behouden voor de doelgroep van mensen met een smalle beurs. Maar dat artikel 7 begint zo: ‘1. Ten aanzien van de woningen in de sociale sector geldt in geval van verhuur het volgende’ – en dan volgen zeven bepalingen. ‘In geval van verhuur’. Betekent dat dat het misschien toch mogelijk is niet verhuren maar te verkopen?

Iets verderop zien we het antwoord in artikel 7 lid 4: ‘Indien de huurwoningen in de sociale sector niet worden verhuurd, maar verkocht, geeft de Gemeente hiervoor toestemming onder de voorwaarde dat . . .’. En dan volgt opnieuw een aantal bepalingen.

Voorkeur voor gerommel

Mogelijk is hier sprake van achteloos knip-plak van een standaard anterieure overeenkomst en zijn gemeente en ontwikkelaar volkomen oprecht in hun voornemen dat er aan de Dammerweg ook vijf sociale húúrwoningen moeten komen. Maar dat knip-plak is dan wel een staaltje van grote slordigheid. Als het werkelijk de bedoeling is er ook enkele sociale huurwoningen te laten verrijzen, waarom worden in de officiële teksten dan zoveel twijfels gezaaid en achterdeurtjes open gezet? Waarom laat de gemeente dan, na het vaststellen van een op dit punt rammelende nieuwe Woonvisie, opnieuw ruimte voor een ontwikkelaar om zich er eventueel onderuit te wurmen? Waarom geven zowel de voorbereidende ambtenaren als de verantwoordelijke burgemeester en wethouders opnieuw blijk van een voorkeur voor gerommel boven een klip en klare beleidslijn?

Goed naar kijken

Dat alles is op zichzelf al treurig genoeg. Maar in Wijdemeren is het nog een slagje droeviger. Daar laat namelijk zo te zien de gemeenteraad dit over zijn kant gaan. Zelfs fracties met een groot hart voor sociale woningbouw inclusief sociale huur als De Lokale Partij en PvdA/GroenLinks laten zich vooralsnog door het college bij de neus nemen. Zelfs zij hebben woensdagavond gezegd: hamerstuk, volgende week in de raad. Ofwel: het is in orde, we hoeven het er niet meer over te hebben. Terwijl gezien het bovenstaande het toch heel nuttig zou zijn als de gemeenteraad er wél nog eens goed naar zou kijken.