‘Tragikomedie der incompetentie’, een Wijdemeers sprookje in vijf bedrijven

Noot voor de lezer: Net als andere sprookjes is ook dit een fictief verhaal, zij het ditmaal voor de levendigheid gegoten in de vorm van toneeldialogen. Wel is er heel losjes enig verband met de werkelijkheid. Het schetst hoe de werkelijkheid zich kán hebben voltrokken.

EERSTE BEDRIJF

Het doek gaat op

Decor: een vergaderruimte in Wijdemeren, misschien in het gemeentehuis. Coalitieberaad met wethouder Alette Zandbergen (De Lokale Partij). VVD-fractievoorzitter Sorrel Hidding kan niet komen. In haar plaats schuift Bo de Kruijff aan.

Wilna Wind (PvdA/GroenLinks): ,,Margriet (Rademaker, De Lokale Partij, red.), wil je de deur goed achter je dicht doen?’’

Rademaker: ,,Ben je bang dat het anders tocht?’’

Wind: ,,Nee, maar ik heb liever niet dat anderen horen wat hier gezegd wordt. O, Bo, zou jij dat raam kunnen sluiten?’’

De Kruijff (grinnikend): ,,Tóch bang voor een koutje, Wilna?’’

Wind: ,,Nee, maar we moeten niet hebben dat ook maar iemand straks de stoom- en stofwolken naar buiten ziet komen.’’

Rademaker: ,,Maar Wilna, wie denk je dat hier zou rondsluipen? Toch niet Hans van Keken van De Gooi- en Eemlander? We vinden zijn stukken soms lastig, maar hij is geen schandaaljournalist die van achter een boom gaat staan gluren. Ook Herman Stuijver van het weekblad doet zoiets niet. Of ben je bang dat iemand van Rading Nul rond het pand sluipt? Nou ik niet, hoor. Op Martin Vuyk na zijn dat allemaal gepensioneerde knarren. Die zitten er heus niet op te wachten hier buiten in de kou en de nattigheid iets op te lopen.’’

Wind: ,,Neenee, dat klopt. Maar de oppositie is er ook nog. Bovendien: je weet maar nooit, dus zekerheid voor alles, zou ik zeggen.’’

Allen gaan zitten, roeren wat in hun koffie. Even zegt niemand iets. Dan verbreekt wethouder Zandbergen de stilte.

Zandbergen: ,,Jullie wilden me spreken over wat er is gebeurd in de commissievergadering, over de bouwplannen aan de Oud- en Nieuw-Loosdrechtsedijk en het plan Cannenburgerpark. Ik geef meteen toe dat het niet mijn allergelukkigste optreden was, maar verder? Branden jullie maar los.’’

De Kruijff, Wind en Rademaker doen dat inderdaad. Nee, het was niet allergelukkigst. Het was abominabel. Het was prijsschieten voor de oppositie en die gaat dat in de raadsvergadering ongetwijfeld nog eens doen. Dat betekent niet alleen schade voor Zandbergen, maar voor het hele college én voor de coalitie. Alleen Rademaker probeert het een beetje voor haar wethouder op te nemen, maar ook zij vindt dat het niet goed is verlopen. Zandbergen tracht zich nog wat te verdedigen, maar lokt daarmee alleen maar meer kritiek uit. Uiteindelijk bindt ze in.

De Kruijff: ,,OK, over wat er verkeerd is gegaan zijn we het dus eens. Alette inmiddels ook, hoop ik. Maar hoe nu verder? Want wat René Voigt (DorpsBelangen, red.) in de commissie zei – dat ‘we’ het niet moeten accepteren dat vragen van de raad niet behoorlijk worden beantwoord – doet in elk geval mij vermoeden dat er een pittige motie komt.’’

Rademaker: ,,Dat vrees ik ook ja. Of ze zo ver willen gaan dat het een motie van wantrouwen wordt, weet ik niet. Maar een motie van treurnis ofzo vinden ze vast te slap.’’

Wind: ,,Margriet, dat is precies wat ik ook denk. Het wordt vast een motie van ehhh . . .’’

De Kruijff: ,,. . . afkeuring! Dat zou het zomaar kunnen worden, een motie van afkeuring. Dan gaan ze vast zeggen . . . ’’

Wind: ,,Ja, haha, dat Alette dat moet opvatten als een waarschuwing en als een . . . ‘’

De Kruijff: ,,Als een gele kaart. Haha, klinkt wel goed moet ik zeggen, zo vlak voor het WK voetbal. Gele kaart voor Alette. En de volgende keer wordt dat rood.’’

Zandbergen: ,,Ja hou nou maar op, Bo! Ik snap het heus wel, al denken ze bij Rading Nul soms van niet.’’

Rademaker: ,,Maar als coalitie stemmen we zo’n motie toch gewoon weg?’’

Wind: ,,Ja natuurlijk. Maar dat kunnen we niet al te bot doen. Dat zou op inwoners en dus kiezers een heel rare indruk maken na wat er is gebeurd.’’

Rademaker: ,,Dus we moeten het ehh . . .’’

De Kruijff: ,,Netjes inkleden. Ja, dat zie ik ook in Den Haag wel gebeuren. Dan heeft Mark (Rutte, red.) bijvoorbeeld ergens geen actieve herinnering aan  . . . .’’

Wind: ,,En dan zeggen onder meer de PvdA en GroenLinks dat-ie gewoon staat te liegen. En dan blijkt dat hij het toch, heus-echt-waar-erewoord, oprecht niet meer weet!’’

De Kruijff: ,,Ehhm, zoiets ja. Dus volgens mij, Alette, moet je door het stof en het liefst zo snel mogelijk in de raadsvergadering. Of je dat oprecht meent, is aan jou, maar dat beeld moet de buitenwereld wel krijgen.’’

Rademaker: ,,Maar voor die motie maakt dat niet uit, toch? Die trekken ze dan heus niet in.’’

Wind: ,,Nee, maar als Alette door het stof gaat, kunnen wij zeggen dat we dat heel erg waarderen en dat het vanaf nu vast veel beter gaat.’’

Rademaker: ,,OK, maar jullie snappen natuurlijk ook wel, dat ik Alette toch een beetje in bescherming ga nemen. Al zal ook ik zeggen dat het gepasseerde in de commissie ehh . . . zal ik zeggen dat het de schoonheidsprijs absoluut niet verdient? En dan leg ik wat nadruk op dat absoluut, is dat wat?’’

De Kruijff: ,,En dan zeg ik dat de zelfreflectie van de wethouder nodig was ook.’’

Wind: ,,Zo komen we er wel, denk ik. Zelf denk ik eraan iets te zeggen over boetekleed en deemoed. En dat ik het stoer vind dat Alette zich schuldbewust toont. En zal ik dan ook maar vertellen dat we coalitie-overleg hebben gehad met de ramen en deuren dicht?’’

Rademaker: ,,Ja hoor, prima, dan snappen ze in elk geval dat het er hier serieus aan toe is gegaan. Dat we hier geen opzetje in elkaar hebben zitten draaien.’’

De Kruijff: ,,Hihi, ja, dat snappen ze dan best . . .’’

Rademaker: ,,En Alette, wat ga jij dan tegen de raad zeggen? Misschien is iets met door de grond zakken wel mooi. Of: geen goed visitekaartje voor Wijdemeren.’’

Wind: ,,Ik hoor het al, dat komt wel goed. Bo, zullen we Alettes stoere, deemoedige . . .’’

De Kruijff: ,, . . . en nodige . . .’’

Wind: ,, . . . zullen we Alettes tekst dan maar overlaten aan Alette en  Margriet?’’

De Kruijff: ,,Dat lijkt me prima.’’

Rademaker: ,,Komt helemaal goed. Toch, Alette?’’

Zandbergen: ,,Eh, ja, dat hoop ik ja.’’

Het doek valt

TWEEDE BEDRIJF

Het doek gaat op

Decor: een vergaderruimte in Wijdemeren, misschien in het gemeentehuis. Oppositieberaad. Aanwezig: Jan-Jaap de Kloet en Patricia IJsbrandij (DorpsBelangen), Rosalie van Rijn (CDA) Nanne Roosenschoon (D66) en Esther Kaper (ChristenUnie). Ook commissielid en oud-fractievoorzitter René Voigt (DorpsBelangen) is er.

Voigt: ,,Fijn dat ik even kan aanschuiven, want ik besef natuurlijk best dat ík het vuurtje heb aangestoken. Toen Alette Zandbergen heel veel vragen weigerde te beantwoorden zei ik in de commissie immers: ‘Dit moeten we niet accepteren’.’’

Roosenschoon: ,,Klopt, René. Daarom ligt een stevige motie volgens mij voor de hand. Maar hoe stevig maken we die?’’

De Kloet: ,,Zeker niet te slap, zou ik zeggen. Zoals jullie weten is Patricia voor ons woordvoerder, omdat het gaat over een portefeuille die ik nog maar kort geleden als wethouder zelf beheerde. Maar achter de schermen help ik graag mee.’’

Kaper: ,,Een stevige motie ja. Ik vind het vervelend, maar ik ben bang dat het niet anders kan. Maar ik weet niet of we Alette nu meteen de wacht moeten aanzeggen. Is het niet beter haar een tweede kans te geven?’’

IJsbrandij: ,,Vind ik wel ja. Ze heeft er niks van gebakken, maar als we haar meteen willen wegsturen lopen we misschien wat al te hard van stapel.’’

Van Rijn: ,,Pfff, ik krijg er buikpijn van, weten jullie dat? Hoe beroerd ze opereert. Ik zie vooral onwil om te bouwen, bij het college dan, niet bij de coalitiefracties. En vragen niet beantwoorden. En vragen onjuist beantwoorden. En haar eigen werk op de raad afschuiven. Het gaat maar door.’’

De Kloet: ,,Dat klopt allemaal. En ik durf ook de vraag wel te stellen of het alleen onwil is. Volgens mij snapt ze af en toe zelf niet wat ze staat te beweren. Dat is toch regelrechte incompetentie?’’

Voigt: ,,Daar lijkt het wel op ja. Maar volgens mij is het niet handig als we dat zeggen. Dan denken mensen misschien dat het ons er alleen maar om gaat Alette beentje te lichten en niet om de inhoud van de zaak.’’

Roosenschoon: ,,Een motie van afkeuring is dan misschien een mooie middenweg. Afkeuring van haar optreden op het gebied van ruimtelijke ordening.’’

Van Rijn: ,,Goed idee. Ik heb trouwens even met Jan-Jaap gebeld en al een heel voorlopig opzetje voor een motie gemaakt. Kijken jullie maar even.’’

Van Rijn deelt A4’tjes uit. Het wordt stil. De anderen lezen de tekst, waarna ze die, na een klein kwartiertje heen en weer praten over wat aanpassingen. allemaal goedkeuren.

IJsbrandij: ,,Vinden jullie het goed als ik als eerste onze motie toelicht? Dan wil ik meteen zeggen dat we als indieners hopen op beterschap.’’

Roosenschoon: ,,Ja uitstekend. En dan wil ik dat wel aanvullen en de motie een signaal noemen.’’

Van Rijn: ,,Zal ik dan zeggen dat Alette van ons niet weg hoeft? Misschien – maar daar moet ik echt nog even over nadenken – zeg ik dan ook dat we denken dat ze het wel kán. En dan kan ik meteen wat begrip tonen. Over onwennigheid als wethouder en het onderbezette ambtenarenapparaat ofzo. Maar ik wil de motie óók graag een gele kaart noemen.’’

Voigt: ,,Dat doet me denken aan wat Wim Sonneveld eens zei in een conference over een niet te pruimen vriendje van een dochter: ‘Ik prees hem regelrecht het graf in’, hahaha.”

De Kloet: ,,Dat van die gele kaart vind ik wel mooi, met het WK voetbal voor de  deur. Impliciet zeg je dan ook wat er gebeurt als het niet snel verbetert: rode kaart.’’

Het doek valt

DERDE BEDRIJF

Het doek gaat op

Decor: De raadzaal in het gemeentehuis. Het is dinsdag 15 november. Extra raadsvergadering. Eerst wordt Maarten Hoelscher beëdigd als nieuwe wethouder. Dan bespreking van de drie bouwplannen die het college wil afwijzen, maar waarvoor alle fracties samen amendementen hebben gemaakt zodat er toch kan worden gebouwd. En tot slot: de motie van afkeuring over het opereren van wethouder Zandbergen.

Zandbergen: ,,Vorige week  . . . niet mijn meest overtuigende optreden . . . kon wel door de grond zakken . . . geen goed visitekaartje . . . trek me dat persoonlijk aan . . .’’

Hans van Keken (De Gooi- en Eemlander) vraagt zich achter de perstafel op gedempte toon af: ,,Is dit nou komedie of een drama?’’ Ronald Frisart (Rading Nul): ,,Een tragikomedie misschien?’’ Rik Jungmann (de spil van Rading Nul) schudt zachtjes zijn hoofd over wat hij tot nu toe heeft gezien en gehoord.

IJsbrandij: ,,Indieners motie hopen op beterschap . . . .’’

Roosenschoon: ,, . . . een signaal . . .”

Van Rijn: ,,Wethouder hoeft van ons niet weg . . . nieuw, soms wat onwennig . . . misschien onderbezet ambtenarenapparaat . . .  gele kaart  . . . geloven dat u ’t kan . . .’’

Kaper: ,, . . . kan niet anders . . .”

Rademaker: ,,. . . absolúút geen schoonheidsprijs  . . . alles nagegaan . . . betrouwbaar bestuur  . . .’’

Wind: ,,Bedrijfsongeval . . . gesprek gehad met ramen en deuren dicht . . . draad weer oppakken . . . boetekleed . . . deemoedig . . . stoer.’’

De Kruijff: ,,. . . erg onder de indruk van zelfreflectie wethouder . . .’’

Burgemeester Crys Larson: ,,Goed. Kunnen we dan nu overgaan tot stemming over de motie?’’

Olivier Goetheer (De Lokale Partij): ,,Ik zou graag even willen schorsen.’’

Het doek valt

VIERDE BEDRIJF

Het doek gaat op

Decor: een ruimte op de begane grond van het gemeentehuis waar de DLP-fractie zich terugtrekt.

Rademaker: ,,Olivier, wat is dit? Waarom vroeg je om schorsing?’’

Goetheer: ,,Omdat ik hiermee behoorlijk in mijn maag zit. Alette heeft het echt niet goed gedaan. De motie is er niet een van wantrouwen, maar van afkeuring. De oppositie zegt ook dat ze Alette niet weg willen hebben. En zelfs dat ze denken dat ze het wel kan, al weet ik niet of ze dat echt menen. Ik zit ermee. Kan ik de motie steunen of me anders van stemming onthouden?’’

Frits den Hartog: ,,Ik heb even geteld. In beide gevallen hebben we als coalitie nog steeds een meerderheid om de motie te verwerpen. Maar bij zoiets belangrijks past volgens mij geen stemonthouding. Dan ben je voor of tegen.’’

Rademaker: ,,En voor de motie stemmen, kan niet. Ja, je heb het recht om dat te doen, maar stel je eens voor wat voor indruk dat maakt. Ik zie de kop in De Gooi- en Eemlander al voor me. Dat kan echt niet hoor! Alette is door het stof gegaan, zoals afgesproken. Dan moeten we ook allemaal tegen die motie stemmen.’’

Goetheer: ,,Oké, oké, jullie hebben me overtuigd. Ik zal tegen stemmen.’’

Het doek valt

VIJFDE BEDRIJF

Het doek gaat op

Decor: de raadzaal. Larson heropent de vergadering en geeft het woord aan degene die om schorsing vroeg.

Larson: ,,Het woord is aan de heer Goetheer.’’

Goetheer: ,,Schorsing is meer dan voldoende geweest. Dank u wel.’’

Stemming over de motie van afkeuring: oppositie voor, coalitie tegen, motie verworpen.

Larson: ,,Dan sluit ik hierbij de vergadering.”

Het doek valt, de zaalverlichting gaat aan

En nu maar eens zien hoe het verder gaat met het ernstig aangeschoten wild  dat Zandbergen als wethouder inmiddels is. Maar dat is een opiniërende zin. Die maakt dus geen onderdeel uit van het sprookje in vijf bedrijven, maar gaat over de politieke werkelijkheid.