De gewraakte bezuinigingsplannen bij de Grondstoffen en Afvalstoffen Dienst (GAD) zijn gedeeltelijk bijgesteld, bijvoorbeeld op het punt hoe vaak welke kliko wordt opgehaald. Verenigingen die oud papier en karton inzamelen voor een extraatje in de clubkas blijven echter in onzekerheid verkeren of dat geld in de toekomst wegvalt of niet. Er is voor hen een sprankje hoop, maar hoe reëel dat is, zal moeten blijken.
In mei ontstond flink wat chagrijn over de begroting 2022 van de Regio Gooi en Vechtstreek. Vooral de bezuinigingsmaatregelen bij de GAD, die in die begroting verwerkt zijn, trokken de aandacht. Kort samengevat: inwoners zouden meer moeten betalen voor minder service. Flinke commotie wekte het plan dat de GAD voortaan zelf het oud papier en karton gaat ophalen en dat niet meer laat doen door vrijwilligers van verenigingen en stichtingen. Het wegvallen van die bijverdienste zou voor verenigingen een aderlating betekenen met nare gevolgen (bijvoorbeeld een verhoging van de contributie voor leden).
Wijdemeren en Hilversum tegen
Nadat de raden van de deelnemende gemeenten hun opvattingen ten beste hadden gegeven heeft de Regio nog eens naar de GAD-bezuinigingen gekeken. Die zijn aangepast en vervolgens als onderdeel van de begroting door het algemeen bestuur vastgesteld. Alleen Wijdemeren en Hilversum stemden in het algemeen bestuur tegen de begroting, en wel omdat ze het een slechte zaak vinden dat verenigingen bij het ophalen van oud papier en karton definitief buitenspel worden gezet. Wethouder Joost Boerman vertelde dat op 8 juli aan de Wijdemeerse gemeenteraad. Inmiddels is bekend wat precies is besloten over de bezuinigingsmaatregelen bij de GAD.
Bijverdienste voor verenigingen
Het Regiobestuur houdt eraan vast dat de GAD voortaan zelf oud papier en karton ophaalt en dat niet meer aan verenigingen overlaat. Als argumenten noemt de Regio onder meer efficiëntie en de groeiende berg oud papier en (vooral) karton.
Wel geldt een ‘overgangsperiode van maximaal drie jaar’, zodat verenigingen zich kunnen voorbereiden op de nieuwe financiële werkelijkheid. In die drie jaar krijgen ze van de Regio nog het geld dat ze tot nu toe ontvingen voor het inzamelen van oud papier en karton.
Verder wil de Regio – zo staat in een brief aan de gemeenteraden – ‘aan de slag’ met gemeenten en verenigingen ‘om te komen tot een alternatieve inzet van de vrijwilligers voor verenigingen’. ,,Te denken valt aan zwerfafval ruimen, schoonmaken inzamelvoorzieningen, educatie op scholen of inzamelacties organiseren van bijvoorbeeld elektrische apparaten.’’ Het staat er niet, maar daarvan gaat de suggestie uit dat verenigingen daarvoor dan in de toekomst eenzelfde vergoeding krijgen als ze nu ontvangen voor oud papier en karton. Voor verenigingen in heel het Gooi en de Vechtstreek gaat het momenteel om 262.500 euro per jaar, zo blijkt uit de brief aan de raden.
Kliko’s legen
Met het ophalen van de diverse kliko’s is wat geschoven ten opzichte van de oorspronkelijke bezuinigingsplannen. Om te beginnen weer even de blauwe bak voor oud papier en karton. Die wordt nu eens per maand opgehaald, vaak vroeg in de avond (door vrijwilligers van verenigingen). Volgens plan zou dat eens per maand blijven, maar wel overdag (door de GAD). Dat blijft overeind: eens per maand en overdag (door de GAD).
De grijsbak (restafval) wordt nu eens in de drie weken geleegd. Het plan was dat nog maar eens in de vier weken te doen. Dat is nu aangepast. Voortaan kunnen we de grijsbak eens in de twee weken aan de weg zetten.
Voor groente-, fruit- en tuinafval (gft) komt de GAD het grootste deel van het jaar elke week langs, een kleiner deel van het jaar om de week. Het plan was voortaan het hele jaar nog maar één keer per twee weken de gft-bakken te legen. Daaraan houdt de Regio vast.
Stank en maden
Op die lagere ophaalfrequentie van gft is kritiek gekomen. Mensen waren bevreesd voor stank (vooral in de zomer) en lustig ronddartelende maden. Niet nodig, stelt de Regio in de brief aan de gemeenteraden, want het ‘gft-stankafval’ mogen mensen straks ook in de grijsbak kieperen (namelijk in de week dat die grijsbak wel en de gft-bak niet wordt opgehaald). Zo raken inwoners dus toch nog elke week hun stankafval kwijt. Immers: voortaan komt de GAD het hele jaar door de ene week de grijsbak legen en de andere week de groenbak, om en om dus.
Tot slot de bakken voor plastic, metaal en drankkartons (pmd). Die worden nu eens in de drie weken geleegd. Het plan was dat eens per twee weken te gaan doen, maar besloten is het toch te houden bij één keer in de drie weken.
Grofvuil ophalen duurder
Tot de bezuinigingsmaatregelen hoorde ook dat de GAD-scheidingsstations voortaan korter geopend zouden zijn. Dat zou per jaar twee ton aan kosten schelen. Dat is teruggedraaid. Daardoor ziet de GAD een stukje ingeboekte bezuiniging door de vingers glippen. Dat wordt gecompenseerd door het ophalen bij inwoners thuis van grof huishoudelijk afval duurder te maken. Nu gebeurt dat nog gratis. Het plan was er straks 15 euro per kubieke meter voor te rekenen. Besloten is dat tarief te verhogen naar 22,50 per kuub. Volgens de Regio zitten we daarmee ‘ongeveer op het landelijk gemiddelde’.
Die laatste mededeling is wat eigenaardig. Als bekend is wat landelijk gemiddeld het tarief is, weet de GAD best of we daar straks boven, precies op of onder zitten. Het woord ‘ongeveer’ doet vermoeden dat we straks wel iets meer zullen betalen dan het landelijk gemiddelde.
Storten puin duurder
Ook ter compensatie van de niet gerealiseerde bezuiniging op de openingstijden van de scheidingsstations wordt het storten van puin en bouwafval bij die GAD-stations duurder. Aan welk tarief we precies moeten denken, meldt de Regio niet. Wel blijkt uit een begrotingsstaatje dat eerst werd gerekend op een opbrengst van 50.000 euro per jaar en nu op 150.000 euro. Het eerder bedachte (maar niet vermelde) tarief wordt dus drie keer zo hoog.
Ook een mazzeltje
Alles bij elkaar leveren de bezuinigingsmaatregelen ook na het geschuif en gecompenseer nog steeds ruim 3,2 miljoen euro per jaar aan besparing op bij de GAD. Dan nog blijft er een jaarlijks tekort. Maar in dat verband kan de GAD wel een mazzeltje noteren. Toen de Regio-begroting werd opgesteld werd nog gedacht dat het inzamelen van textiel jaarlijks een kostenpost van 150.000 euro zou opleveren. Inmiddels is de aanbesteding afgerond en blijkt die kostenpost er niet te zijn. Het verwachte blijvende tekort bij de GAD (ook na de bezuinigingsmaatregelen) kwam aanvankelijk uit op 647.500 euro per jaar. Door de textielmeevaller zakt dat naar 497.500 euro per jaar. Dat geld moeten de gemeenten extra storten. Voor de gemeentekassen maakt dat overigens niet uit, want gemeenten schuiven dat door naar de inwoners in de vorm van een hogere afvalstoffenheffing.