Wie het rapport van Berenschot las over het tranendal, dat Porseleinhaven heet, kan zijn ogen niet geloven. Wat een kostbaar geschutter de afgelopen twintig jaar. Murphy zag zijn wet in Wijdemeren bevestigd. Als er iets mis kan gaan, dan zal dat zeker gebeuren. € 8,4 (jawel, acht komma vier) miljoen ging down the drain. Hoe de bruidsschat van Loosdrecht de nagel aan de doodskist van Wijdemeren werd.
Hoe het begon
Ik neem u even mee terug naar december 2001. Het is 20 december, elf dagen voor de geboorte van Wijdemeren op Nieuwjaarsdag 2002. De laatste raadsvergadering van de gemeente Loosdrecht, waarin met stoom en kokend water besloten wordt over het Dorpscentrum van Loosdrecht. Daarover schreef ik toen het volgende in de Wijdemeerse Webkrant.
Loosdrecht, 20 december 2001.
In de Gooi schrijft Ed Brouwer vanavond dat de raad van Loosdrecht unaniem en tevreden de plannen voor het nieuwe Dorpscentrum heeft aangenomen. Het plan wordt ontwikkeld met projectontwikkelaar Situs. Het was het allerlaatste besluit van de raad van Loosdrecht. Er was lof voor burgemeester Gieskens, de ambtenaren en de deskundige van Twynstra en Gudde. Het plan omvat o.a. een dorpsplein aan de plas, een pier van 200 meter, een parkeergarage voor 85 auto’s en enige paviljoens. Kritiek op de “buitenparlementaire” oppositie van de aankomend raadsleden van Dorpsbelangen en de VVD werd ook gegeven door Gieskens, D66 en het CDA.
In de overeenkomst met Situs is opgenomen dat er voor 2005 geen commerciële woningbouw binnen een straal van 500 meter mag plaatsvinden. Deze clausule verhindert Fortis om de naastgelegen jachthaven Ottenhome geheel te veranderen inclusief woningbouw. Gieskens zei dat Fortis met Ottenhome een kat in de zak heeft gekocht. “Met het rondstrooien van hele en halve onwaarheden heeft Fortis zich voldoende gediskwalificeerd” :sprak een zeer kritische burgemeester Gieskens.
Situs weg, Ottenhome weg
Dat voelde toen al niet goed. Situs werd uitgespeeld tegen Fortis met Ottenhome als speelbal. Dat hebben we geweten, tien jaar later. De parel van Loosdrecht, Ottenhome werd door Fortis ontmanteld. Er kwam ruzie met Situs wat Wijdemeren een afkoopsom kostte. En dat was nog maar het begin van wat de miskoop van Loosdrecht bleek te zijn in de jaren die volgden. Rechtszaken werden keer op keer verloren, terwijl er ook ieder jaar kolossale afschrijvingen op de grond voor het Dorpscentrum werden gedaan. De projectontwikkelaars volgden elkaar op terwijl dat ene huis, van de familie waarvan iedere Loosdrechter de naam kent, maar niet afgebouwd werd. (Zo ongeveer het halve rapport (47 pagina’s) van Berenschot lijkt wel over deze kwestie te gaan.)
Acht verhuisdozen, onwillige getuigen
En dan de archivering. Berenschot beklaagt zich over het feit dat er drie, nee vier, nee vijf, nee acht verhuisdozen met archiefstukken opdoken. Waarmee Berenschot niet concludeert dat ze de waarheid, de hele waarheid en niets dan de waarheid boven tafel kregen, integendeel. Voeg daarbij het feit dat hoofdrolspelers als ex-burgemeester Don Bijl en een gespreksleider niet mee wilden werken. De conclusie dat Wijdemeren 8,4 miljoen verlies op het project leed is dan ook natte vingerwerk. Het kan met alle juridische ondersteuning, rechtszaken en ambtelijke inspanning misschien ook wel veel meer zijn. Niemand die het weet.
Loosdrecht de rijke bruid
Ik duik nog even terug naar de herindeling. Loosdrecht pochte er toen op dat die gemeente een goedgevulde algemene reserve had, en lage OZB tarieven (35% lager dan de fusiepartners). Het was dan ook met frisse tegenzin dat Dorpsbelangen (met in de fractie Gert Zagt) het standpunt ondersteunde dat het zonde was dat het “rijke” Loosdrecht met de arme sloebers van ‘s-Graveland en Nederhorst den Berg ging fuseren. Wat hij vergat te melden was dat de voorzieningen in ‘s-Graveland en Nederhorst beter waren en de subsidies voor sport en kinderopvang veel hoger om die goed in stand te houden. Bij de installatie van de eerste Wijdemeerse raad pleitte Gert Zagt (DB) voor een tijdelijke lagere OZB voor de kern Loosdrecht. Co de Kloet , wethouder financiën legde hem geduldig uit dat zoiets in één gemeente niet kan.
Uit mijn WWK-verslag van die vergadering: “Bij stemming werd het OZB tarief aangenomen, met de aantekening dat Miep van Hattem (DB) en Gert Zagt (DB) tegen gestemd hadden.”
Nachtmerrie
Al lezend in het rapport van Berenschot schoten al deze herinneringen door mijn hoofd. Hoe de belofte van een huwelijk met een rijke partner die als bruidsschat en prachtig bruisend dorpscentrum meeneemt een nare droom werd. Ruim acht miljoen en een half afgebouwd dorpscentrum, de nagel aan de doodskist van Wijdemeren? Als je de inhoud van het Berenschot rapport, dat van Necker van Naam, dat van Rijnconsult en weet ik wie we hier al over de vloer hadden (de heer Heintjes?), op je in laat werken, waarbij in iedere raadsperiode weer acht ton werd uitgetrokken om de organisatie op orde te brengen, dan kan je alleen maar de overtuiging krijgen dat het niet gaat lukken. Voeg daar nog het feit bij dat Gert Zagt nu geen sluitende begroting voor elkaar krijgt…. Het probleem is niet dat dorpscentrum, het probleem zit dieper in de organisatie en de rolverdelingen.
Dat was gisteravond de algemene conclusie van de burgemeester en alle partijen.
Is het dan geen tijd om de herindelingsdiscussie met de provincie z.s.m. te herstarten? Dat lijkt mij wel. Overigens was dat tot voor kort ook het standpunt van Stan Poels en zijn PvdA/GL fractie. Die partij moet zich met dat glasheldere standpunt (tot nu toe) ook eens achter de oren krabben of ze zich wel thuis voelen in deze coalitie.