Het is maandagavond half negen op 3 oktober. Het is druk in de raadszaal van Rading 1 in Nieuw Loosdrecht. Heel erg druk. De publieke tribune puilt uit. Er zijn zelfs extra stoelen nodig om de toegestroomde burgers een zitplaats te bieden.
Dat is opmerkelijk, om het zacht uit te drukken. Er moet wel iets heel bijzonders aan de hand zijn om zoveel geïnteresseerde burgers aan te trekken. Welnu, er was zeker iets bijzonders aan de hand, want vanaf half acht werd de gemeenteraad achter gesloten deuren bijgepraat over de rampzalige tekorten waarover wethouder Gert Zagt het in zijn brief van 22 september tegen de pers over had. Tekorten die zo ernstig lijken te zijn dat Wijdemeren onder toezicht van de provincie komt.
De raad was op die avond in de raadsvergadering stomverbaasd over de inhoud van die brief en het feit dat ze die uit de pers moesten vernemen. Om opheldering te krijgen werd aan het college unaniem gevraagd om een extra raad, die, niet van harte, maandagavond 2 oktober werd georganiseerd. Om half negen begon de extra bijeenkomst toen de deuren zich openden na een uur achter gesloten deuren vergaderen van de raad.
Meer dan partijtijgers alleen
Waarom zou er zo buitensporig veel publiek op af zijn gekomen. Doorgaans trekt een vergadering over de begroting van het volgende jaar een handjevol partijtijgers en een paar liefhebbers van de lokale politiek. Ik kan slechts gissen naar de bron van die enorme belangstelling. Waren het de artikelen op Rading Nul, in de G&E en het WW?
Dacht men te horen dat Wijdemeren nu echt aan het kapseizen is en wat daaraan gedaan wordt door het uitgedunde college (zonder Stan Poels)? Hoopte men te horen wat Wijdemeren gaat doen voor burgers die in de problemen komen vanwege de inflatie en de energie? Of dacht men dat er wellicht iets gezegd zou worden over de gevolgen voor de Wijdemeerse inwoner?
Niets van dat al
De vergadering duurde drie hele lange, lange uren. Waarbij de beide oppositiepartijen CDA (Rosalie van Rijn) en DB (Jan-Jaap de Kloet) hun uiterste best deden om helderheid te krijgen in de gang van zaken tot nu toe die leidden tot de dramatische noodkreet van Gert Zagt op 22 september. En hoe zat het met de cijfers? Met de losse cijfers, al dan niet in een Excel-sheetje. Welnu die cijfers bestaan, maar ze bestaan ook niet, omdat ze in concept bij het college bekend zijn, maar niet door het college vastgesteld. Bent u er nog?
Jan-Jaap verzocht om de cijfers direct aan de raad te doen toekomen. Dat werd hem door Gert Zagt niet toegestaan.
Goudschaaltje
De antwoorden van wethouder Zagt werden door hem op een goudschaaltje gewogen, geproefd en na lang nadenken wollig uitgesproken, om maar zo weinig mogelijk prijs te geven van het moeizame proces om op tijd, op 14 december, tot een sluitende begroting 2023 te komen. Op zeker moment verklaarde hij, na flink duwen en trekken door Rosalie van Rijn en Jan-Jaap de Kloet dat de kosten voor Wijdemeren in 2023 stijgen met 4,5 miljoen euro. (Ca. 10 % van de begroting.) De zaal hield zijn adem in en zat in gedachten al te schatten hoeveel extra OZB dat wel niet ging betekenen. De wethouder zei: “Dat getal gaat misschien en eigen leven leiden. Dat hoop ik niet.” Maar de schrik zat er goed in.
Waar ging het mis?
Wie gekomen was om te horen waar het fout zal gaan, in de zin van grote overschrijdingen, mislukkende projecten, en hoofdpijndossiers uit het verleden als de Porseleinhaven, kwam bedrogen uit. Over de hele linie stijgen de prijzen, de CAO lonen en meer. Ook de post inhuur was dit jaar al veel te hoog en zal niet beter worden. De problemen met het opstellen van een sluitende begroting blijken voor een groot deel ook te liggen aan gebrek aan financiële slagkracht op het gemeentehuis. Wethouder Gert Zagt wil dan ook een beroep gaan doen op expertise van de provincie.
(Terwijl hij dit zei, vroeg ik mij af wat er met het rapport van Necker van Naem, de manager voor de reorganisatie en de tonnen voor de versterking van de organisatie gebeurd is. Tonnen die in de afgelopen raadsperioden keer op keer uitgegeven werden.)
Zagt verklaarde zelfs dat hij een voorstander is van Financiëel Toezicht door de provincie. Een duidelijkere noodkreet, dat het Wijdemeren zelfstandig niet meer lukt, was niet eerder uit zijn mond op te tekenen.
Pleister
In tweede termijn toverde Rosalie van Rijn een flinke pleister op de wonde, die de wethouder eigenlijk niet had willen melden, maar in de mouw houden. In het voorjaar van 2023 krijgt Wijdemeren 3,7 miljoen extra uit het gemeentefonds. Zo! Dat is een opsteker.
Nou ja… Wethouder Zagt legde direct uit dat je die getallen niet van elkaar mag aftrekken, waarbij het verschil nog steeds negatief is, maar minder erg.
Het zal iets zijn als een pleister op je linkerknie, terwijl je op de rechter viel.
Nergens over praten
Ook in tweede termijn gaf Esther Kaper aan dat Wijdemeren volgens haar last heeft van stress en op weg is naar een burnout waar wat aan gedaan moet worden.
De coalitie was aan de beurt. De kortste bijdrage kwam van de fractievoorzitter van de grootste partij Margriet Rademaker (De Lokale Partij). Zij wilde het nergens over hebben: “Laat Gert Zagt zijn werk doen. Nu al vragen stellen kost te veel tijd. Tot zover!” Rosalie van Rijn (CDA) : “U heeft geen enkele vraag over de begroting?’ Margriet Rademaker: “Nee!”. Rosalie van Rijn: “Dat is bijzonder, dat de grootste partij geen enkele vraag heeft.”
Wilna Wind (PvdA/GL) stelde voor om dan maar een niet sluitende begroting in te leveren, als dat een realistisch beeld van Wijdemeren geeft. Sorrel Hidding (VVD) riep op om de schouders eronder te zetten.
Om half twaalf, na vier uur vergaderen, waarvan drie met publiek, sloot burgemeester Larson de vergadering zonder dat het publiek veel wijzer was geworden. Waarom Gert Zagt op 22 september wél de pers inlichtte met een SOS, maar niet de raad, blijft raadselachtig als je hoorde dat er nog overleggen met de provincie gepland worden, dat de “cijfers” net als de 4,5 miljoen extra kosten geen enkele formele status hebben en er nog veel moet gebeuren. Het voelt aan als paniekvoetbal.
Als die brief bedoeld was als een waarschuwingsschot voor open doel, dan mislukte dat, omdat het toch het doel ín ging. Dat Stan Poels (die altijd vóór fusie met Hilversum was) het wethouderschap onder dit gesternte niet zag zitten, mag geen verbazing wekken
Het werd duidelijk dat Wijdemeren nog niet kapseist, maar wel slagzij maakt. Maar dat weten we al jaren. Als voorbeeld een een plan van GS van 15 april 2014 waarin de provincie zegt te streven naar één gemeente van Weesp, Wijdemeren en Hilversum. En dat was toen al het zoveelste plan van de tien jaar daarvoor.
Niets nieuws…