Een enigszins surrealistische politieke ‘voorstelling’ was het, afgelopen donderdag. Eerder hadden de partijen collectief een enorm gat in de begroting 2022 geschoten, dus in de begrotingsraad moest dat worden gerepareerd. Dat schijnt te zijn gelukt – ja: schijnt, want voor geïnteresseerde burgers was er maar moeilijk een touw aan vast te knopen, dus zekerheid heeft de buitenwereld niet.
Op 4 november torpedeerde de begrotingscommissie collectief, dus niet één fractie uitgezonderd, de begroting 2022 die burgemeester en wethouders hadden samengesteld. De grote steen des aanstoots: de voorgestelde draconische verhogingen van de toeristenbelasting (plus 140 procent) en de forensenbelasting (plus 100 procent). Het was een noodgreep om de begroting sluitend te krijgen zonder tot werkelijke keuzes over te gaan.
Pijn
Echte keuzes maken was natuurlijk het beste geweest, maar zulke knopen doorhakken doet altijd pijn. Ik kon me dan ook niet aan de indruk onttrekken dat het college in arren moede maar de ‘oplossing’ via de toeristen- en forensenbelasting heeft toegepast om voor echte keuzes niet te worden afgestraft. Er komen immers verkiezingen aan en die hebben altijd de neiging hun schaduw vooruit te werpen.
Die ‘oplossing’ was echter zo buitenissig dat niet alleen oppositiefracties De Lokale Partij (DLP) en PvdA/GroenLinks er niet mee konden leven, maar coalitiepartijen CDA, DorpsBelangen, VVD en D66 evenmin. Dat stelde de raad echter wel voor de haast onmogelijke opgave in een week tijd ruwweg acht ton te vinden om het in de begroting geschoten gat te vullen. Ga er maar aan staan!
Soort oplossing
Donderdag bleek toch een soort oplossing te zijn gevonden. Althans, vijf van de zes fracties kwamen met een alternatief, neergelegd in een amendement (wijzigingsvoorstel). Alleen DLP deed niet mee, omdat deze het een ontoereikend alternatief vond, in de woorden van Gert Zagt ‘pappen en nathouden’.
Wat geduwd en getrokken werd tussen college en gemeenteraad over diverse kleinere dingen, maar over de allerbelangrijkste vraag – is het in de begroting geschoten gat nu afdoende gedicht? – werd eigenlijk maar weinig gezegd. Als neutrale buitenstaander denk je dan: de raad is geholpen door financiële ambtenaren, dat weet het college ook én het college kent het resultaat, dus mogelijk is het wel in orde.
Slecht te begrijpen
Maar het amendement met het financiële alternatief was voor belangstellende inwoners erg lastig te begrijpen. Een ton per jaar (of alleen in 2022? Dat bleef duister) in de algemene reserve stoppen, natuurlijk, dat levert een ton op. Een eenmalig een ton minder toevoegen aan de reservepot rationeel wegbeheer levert ook een ton op. Maar het voorstel om de forensenbelasting anders te berekenen? Uit opmerkingen daarover viel op te maken dat daardoor mensen met dure recreatiepanden forser worden aangeslagen. Maar wat levert die hele operatie in totaal op? Geen flauw idee. En zo riep het alternatieve dekkingsvoorstel wel meer vragen op. Dat wethouder Jos Kea (financiën) het allemaal liet passeren leek een bevestiging van het vermoeden dat het in de begroting geschoten gat toch wel zo’n beetje is gedicht. Wat trouwens onverlet laat dat de op Rading Nul eerder gesignaleerde zwakke plekken in de oorspronkelijke begroting onverkort in de aangepaste versie staan.
DLP vond het ondanks het gedichte gat maar een rammelend geheel en stemde tegen. Uitgedaagd verklaarde Zagt dat echt stevige bezuinigingen het enige goede alternatief zijn. Dus kwam hij nog met een lijst van die bezuinigingen?, wilde Stan Poels (PvdA/GroenLinks) weten. Nee, zei Zagt, want daarvoor is meer tijd nodig en die is er niet want de begroting moet op 15 november bij de provincie worden ingeleverd. Dat klopt natuurlijk, maar met eerst een gat in de begroting schieten en vervolgens niets doen schiet het ook niet op.
Verbaasd
Evenzeer verbaasde ik me trouwens over het CDA, dat wel had meegedaan om alternatief geld te zoeken, maar daarnaast doodleuk met twee ideeën kwam waarvoor bij elkaar een ton aan extra geld op tafel moet komen (de voorgestelde dekking deugde volgens het college niet). Dat lijkt niet zo heel logisch als net met veel pijn en moeite een enorm begrotingsgat zo’n beetje is gedicht. Dus zwakte het CDA die twee moties (over openbaar groen en De Appelboom) af tot twee verzoeken aan het college om te kijken of daarvoor nog ergens geld te vinden is. Die over De Appelboom werd overigens aangenomen, die over openbaar groen verworpen.
Vermakelijk vond ik dat Poels (PvdA/GroenLinks) tot tweemaal toe woorden in de mond werden gelegd over het amendement waarmee de raad het financiële probleem wilde oplossen. Eerst vertelde Zagt (DLP) dat Poels tegen hem over die alternatieve dekking had gezegd: ,,Soms moet je een gokje wagen’’. Vervolgens meldde Jan Verbruggen (CDA) dat Poels tegenover hem het amendement ‘het betere knip- en plakwerk’ had genoemd. Mij deed dat denken aan touwtjes en paperclips waarmee de boel blijkbaar bij elkaar wordt gehouden.
Gênant
Poels zelf bestreed overigens niet dat hij die uitspraken had gedaan. Hij voegde daar bovendien aan toe: ,,Ik baal van de inschattingsfout van het college (over de toeristen- en forensenbelasting, red.) die de raad binnen een week moet oplossen. Dat kan slechts suboptimaal.’’
Daarin had hij naar mijn smaak volkomen gelijk. Het college kwam met een begroting, waarmee de raad terecht geen genoegen nam. Daarna kwam de raad niet verder dan het met kunst- en vliegwerk oplossen van het probleem – wat gezien het ultrakorte tijdsbestek niet zo vreemd is.
Alles bij elkaar was het een tamelijk gênante vertoning en het is misschien maar goed dat er verkiezingen aankomen. Benieuwd met welke beloften en mooie vergezichten de partijen gaan proberen het kiezersvolk te verleiden. Er is in elk geval stof genoeg, lijkt me, voor een levendige campagne.