Begrotingschaos op basis van betrouwbare of onbetrouwbare cijfers?!

Al voordat hij wethouder financiën werd probeert Gert Zagt betrouwbare cijfers boven tafel te krijgen. Tot op heden is daar nog niets van naar buiten gekomen. Het geduld van de gemeenteraad als dat van de provincie (toezichthouder) wordt behoorlijk op de proef gesteld. Voor hoelang nog? Onderstaand een overzicht van de bijzondere route op weg naar de eerste begroting van dit college.

Juni 2022

Nadat Gert Zagt als informateur aan de slag mocht, na de grote zege van de lokale partij vroeg hij direct aan de afdeling financiën om de cijfers. Hoe staat Wijdemeren er financieel voor? Zo kon hij in een later stadium als formateur met zijn coalitiepartners een gedegen coalitieakkoord presenteren. In dat coalitieakkoord lezen we: “Helaas ontbreekt op dit moment het complete samenhangende beeld en de daarbij behorende onderbouwing. Niet alleen in financiële zin maar zeker ook in beschrijvende zin. De informatie waar we het mee moeten doen is niet volledig. Daarmee is het nu onmogelijk een duidelijk beeld te schetsen van een visie op de financiën en een bijbehorende aanpak.” Begin juni 2022 is dit dus niet gelukt. Desondanks lezen we een ambitieus akkoord vol met plannen voor de periode 2022-2026. Dit moet goedkomen lijkt het, doordat De Lokale Partij (DLP) niet alleen de post financiën claimt, maar ook de post personeel en organisatie onder haar hoede neemt.

Prioriteit één is dus breng de afdeling financiën zo snel mogelijk op volle sterkte, zodat de financiële cijfers betrouwbaar zijn met een goede onderbouwing. Hiermee kan de coalitie haar plannen die nu nog wankel in het coalitieakkoord staan, daadwerkelijk gaan uitvoeren de komende periode.

September 2022

Na de zomer gaan al snel geruchten rond dat het college problemen heeft met het opstellen van de begroting. Het eerste officiële bericht komt van wethouder Zagt op 22 september 2022 met een brief aan de gemeenteraad 2022-RI-67+RIB+Begroting+2023 (raadsinformatie.nl). De ‘brisante’ brief, zoals Jan-Jaap de Kloet deze ’s avonds noemde in de raadsvergadering, vermeld dat zowel incidenteel als structureel geen sluitende begroting gepresenteerd kan worden voor de geplande begrotingsraad van 10 november. Opmerkelijk in deze brief is dat in dit stadium de cijfers dusdanig betrouwbaar zijn dat dit kan worden vastgesteld. Door tekort aan personele bezetting op financiën heeft het college inmiddels al uitstel van 14 dagen gevraagd aan de provincie. Ook preventief toezicht komt in de brief aan de orde. Het lijkt alsof hier al de handdoek in de ring wordt gegooid! In deze raadsvergadering wordt door dorpsbelangen een extra raadsvergadering gevraagd. Dit verzoek wordt ingewilligd.

Na één week volgt een tweede brief. De chaos lijkt compleet, nu wordt de begrotingsraad uitgesteld met ruim een maand en staat gepland op 14 december. Op 6 oktober 2022 vindt de extra raadsvergadering plaats. Een groot aantal vragen van Dorpsbelangen aan de wethouder financiën. Uitgebreid geeft de wethouder Zagt antwoord met vele interrupties. Zagt geeft aan dat hij ongemak heeft over de cijfers, hoe zwaar kun je leunen op de cijfers? Zagt: ‘Deels is dit ongemak weggenomen’. Hier ook de conclusie dat de cijfers betrouwbaar zijn. ‘Ze moeten alleen verfijnd worden’, aldus Zagt. Alle ingrediënten voor een motie van wantrouwen zijn aanwezig, aldus de Kloet. Toch blijft deze motie uit en Zagt kan verder werken aan de begroting. Hier wordt al wel duidelijk dat het college de gemeenteraad een niet sluitende begroting gaat voorleggen om zo tijd te kopen.

December 2022

Op 8 december 2022 horen we ’s-avonds in de commissievergadering dat de fractievoorzitters op bezoek zijn geweest bij Noord-Hollandse gedeputeerde Ilse Zaal. Jan Jaap de Kloet en Rosalie van Rijn  geven een kijkje in de keuken over dat gesprek. Het blijkt da gedeputeerde  Zaal verrast is dat wethouder Zagt in de media al een voorschot nam op een preventief toezicht. Ook is de gedeputeerde verbaasd dat nieuwe plannen zijn opgenomen in de begroting, waar geen enkele bezuiniging tegen over staat. Uiterst merkwaardig is de uitlating van wethouder Zagt dat hij de voorliggende begroting degradeert tot een inventarisatie.

In de begrotingsraad van 14 december wordt inderdaad door wethouder financiën Zagt een niet sluitende begroting 2023-2026 ter vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad. Is dit een brevet van onvermogen door ambtelijke tekorten op financiën of een tekortkoming van het college, die politiek verantwoordelijk is? De niet sluitende begroting is in ieder geval een bewuste keuze. Het ontslaat Wijdemeren niet van het alsnog maken van een sluitende begroting. Uitstel van 26 weken, maar dan moet er wel een sluitende begroting van 2023 liggen. Om hiertoe te komen is er een herstelplan nodig. ‘Het college werkt hier al aan’, aldus Zagt. Een eindeloze discussie vindt plaats of er nu wel of niet inhoudelijk over deze begroting gedebatteerd moet worden. Uiteindelijk wordt de begroting met 13 stemmen voor en 6 tegen aangenomen. De partijen CDA, Dorpsbelangen en ChristenUnie stemmen tegen.

Januari 2023

Per 1 januari 2023 komt Wijdemeren nu officieel onder preventief toezicht. Gewerkt wordt aan een herstelplan met meermaals ambtelijk overleg. Op 18 januari komen drie ambtenaren van de provincie naar Wijdemeren. In dit gesprek wordt meegedeeld dat de termijn van 26 weken niet gehaald wordt. Middels een brief maakt het college duidelijk aan de provincie dat Wijdemeren zich niet meer gaat richten op de begroting van 2023! Deze wordt overgeslagen en men gaat aan de meteen met de begroting van 2024 beginnen. Je moet maar durven! Blijkbaar zijn de cijfers nu nog steeds niet duidelijk of betrouwbaar. De provincie antwoordt dat ze vasthouden aan een herstelplan. Ze willen dit plan voor 18 mei ontvangen om deze te beoordelen, zodat uiterlijk 15 juni (26 weken uitstel) de sluitende begroting gepresenteerd kan worden.

Maart 2023

In de raad van maart dit jaar wordt wethouder Zagt het vuur aan de schenen gelegd om de eerste bezuinigingen eind april aan de raad voor te leggen. Het agendapunt ‘Stand van zaken financieel herstelplan’, staat inmiddels als vast onderdeel op de agenda van de raad. Wethouder Zagt kan en gaat dit niet toezeggen. De gehele oppositie brengt daarom een motie in om deze toezegging alsnog af te dwingen. Na een lange schorsing komt wethouder Zagt met de toezegging dat het college zijn best gaat doen. Dit is nog steeds niet voldoende.. Nadat de VVD en DeLokalePartij zich in de discussie mengen komt er uiteindelijk een harde toezegging van de wethouder financiën. Daarop wordt de motie ingetrokken.

Mei 2023

Afgelopen donderdag werd duidelijk na vragen van de raad dat de toegezegde lijst met eerste bezuinigingen er niet is. Naar aanleiding van vragen van het CDA geeft Zagt toe dat het niet gelukt is. Wel is er een besloten commissievergadering op 1 juni. De discussie spitst zich toe op het definitieve pakket met maatregelen of het eerste lijstje met bezuinigingen. Helder wordt nu wel dat de motie die uiteindelijk niet in stemming is gebracht, na een toezegging, niet uitgevoerd gaat worden. De wethouder c.q. het college gaat zijn eigen gang en heeft hiermee lak aan de raad en de provincie. Zoals het er nu uitziet komt niet in juni, maar in juli de sluitende begroting 2023 ter goedkeuring naar de raad.

Dit is een hele moeilijke bevalling van de eerste begroting van de wethouder van financiën. Met heel veel pijnlijke weeën en veel complicaties tijdens de bevalling. Hopelijk wordt het een gezonde begroting. Dit kan haast niet anders, want de eerste vijf/zes maanden met inkomsten en uitgaven zijn al bekend. Vraag is of de raad en de provincie nog toestaan of dit college, nog een tweede begroting aan de raad mag aanbieden? Want zijn de cijfers nu onbetrouwbaar, is er geen capaciteit of is het de besluiteloosheid van de wethouder om bezuinigen door te voeren die voor deze enorme vertraging zorgt?